ائل اوبا – رنگ سیاه ، جزو رنگ های شاد نیست ، از این رو با مصیبت زدگی هماهنگ است. این مسئله نه تنها میان ما ایرانیان و مسلمانان بلکه در کشورهای دیگر نیز رائج است و جزء سنّت ها و فرهنگ های کشورها است.
در دین اسلام پوشیدن لباس سیاه حرمت ندارد بلکه کراهت آن بیان شده است ، و روشن است که هر جا مصلحت بالاتری وجود داشته باشد کراهت آن برطرف می شود.
در خصوص رفع کراهت پوشیدن لباس سیاه در عزای حضرت سیدالشهدا علیه‌السلام به بیان چند روایت میپردازیم :
مولف کتاب وسائل‌الشیعه از کتاب محاسن برقی چنین نقل می‌کند: «عن الحسن بن ظریف بن ناصح عن ابیه عن الحسن بن زید عن عمر بن علی بن الحسین قال: لما قتل الحسین بن علی علیه السلام لبس نساء بنی هاشم السواد و المسوح و کن لا یشتکین من حرّ و لا برد و کان علی بن الحسین علیه السلام یعمل لهنّ الطعام للمأتم. » (وسائل‌الشیعه، ج١، ص ٨٩٠)
راوی می‌گوید: «هنگامی که امام حسین بن علی علیه‌السلام به شهادت رسید، زنان بنی‌هاشم لباس سیاه و خشن پوشیدند؛ در حالی که از گرما و سرما شکایت نمی‌کردند و امام علی بن حسین علیه‌السلام برای مراسم ماتم ایشان غذا فراهم می‌نمود.»
سند خبر اشکالی ندارد بلکه معتبر هم هست و دلالت خبر هم روشن است و می‌شود تنها به این روایت استناد کرد و فتوا به جواز داد و این ایراد که عمل زنان بنی هاشم حجت نیست، وارد نیست و صحیح نیست، چون ظاهر روایت نشان می‌دهد امام سجاد علیه‌السلام عمل ایشان را تایید و تقریر نموده و … .
سیاه پوشی در عزاداری در زمان پیامبر
در رابطه با شهادت حضرت حمزه سيدالشهداء سلام الله عليه كه در جنگ احد مظلومانه شهيد شد و مثله شد، زمخشري كه از ادبا و مفسرين مشهور قرن 5 و 6 هجري است، مي گويد:
بكت بنت أم سلمة علي حمزه رضي الله عنهما ثلاثة أيام و تسلّبت.
در شهادت حضرت حمزه سيدالشهدا ، دختر ام سلمه هم عزاداري كرد و هم 3 شبانه روز لباس سياه پوشيد.
الفائق في غريب الحديث ، ج 2 ص 192، تحقيق علي محمد بجاوي، دار الفكر بيروت سال چاپ 1399 هجري و 1979 ميلادي.
ابن منظور هم در لسان العرب ج 15 ص 328 در ماده (سلب) تصريح مي كند كه:
في الحديث ان أم سلمه تسلّبت علي حمزة ثلاثة أيام.
3 روز عزاداري كرد و لباس سياه پوشيد.
آقاي زبيدي از بزرگان لغت نويس اهل سنت است در ماده (سلب) مي گويد:
السلاب خرقة سوداء تلبسه الثكلي.
سلاب لباس سياهي است كه مصيبت زده مي پوشد.
تاج العروس ج 2 ص 83، پس اين يك نمونه كه دختر ام سلمه در شهادت حضرت حمزه سيدالشهدا سه روز عزاداري كرد و لباس سياه پوشيد. صحابه و نبي مكرم هم شاهد بودند.
درباره جعفر طيّار سلام الله عليه كه خداي عالم به او در بهشت 2 بال خواهد داد، در كتاب غريب الحديث ج1 ص490 و النهايه في غريب الحديث آقاي ابن اثير ج2 ص378 آمده است كه پيغمبر اكرم به اسماء بنت عميس دستور فرمود:
تسلبي ثلاثا.
3 شبانه روز لباس سياه بپوش.
اين ديگر دستور پيغمبر است. آقاي ابن جوزي در غريب الحديث دارد كه
السلب الثياب السود. تسلبت و سلبت.
يعني لباس سياه پوشيد.
تسلبي ثلاثا ثم اصنعي ما شئت.
3 شبانه روز لباس سياه بپوش
سير اعلام النبلاء ج 3 ص 267،از ابو رزين نقل مي كند:
بعد از شهادت امير المومنين سلام الله عليه كه همان روزي كه حضرت را دفن كردند حضرت امام مجتبي در مسجد سخنراني كرد
خطبنا الحسن بن علي و عليه ثياب سود و عمامه سوداء.
امام مجتبي در عزاي پدرشان لباس سياه پوشيده بود و عمامه سياه هم بر سر كرده بود. اين مطلب نه از بحار و ديگر كتابهاي شيعه بلكه از سير اعلام النبلاء ذهبي ج 3 ص 267 نقل شده است.
بررسی دلایل مخالفین
مخالفین سیاه پوشیدن ادعا دارند هر كسي که لباس سياه بپوشد اهل آتش جهنم است.
وبإسناده عن حذيفة بن منصور أنّه قال : كنت عند أبي عبدالله عليه‌السلام بالحيرة فأتاه رسول أبي العباس الخليفة يدعوه فدعا بممطر أحد وجهيه أسود والآخر أبيض فلبسه ، ثمّ قال عليه‌السلام : أمّا أنّي ألبسه وأنا أعلم أنّه لباس أهل النار.
ورواه في ( العلل ) عن أبيه ، عن محمّد بن يحيى ، عن محمّد بن أحمد بن يحيى ، عن الحسن بن الحسين اللؤلؤي ، عن محمّد بن سنان ، عن حذيفة بن منصور.
ورواه الكليني، عن أبي علي الأشعري ، عن بعض أصحابه ، عن محمّد بن سنان.
وسائل الشيعة ط-آل البیت ، الحر العاملي، الشيخ أبو جعفر الحر العاملي، الشيخ أبو جعفر ، جلد : 4 صفحه : 384
من در حيره خدمت امام صادق بودم فرستاده ابي جعفر منصور دوانقي آمد و گفت: ابو جعفر منصور مي گويد شما بياييد پيش ما، يك پالتويي را ( که دورو داشت ) برداشت. يك طرفش سفيد بود و يك طرف ديگر سياه بود. من اين لباس را مي پوشم و مي دانم كه اين لباس، لباس اهل آتش جهنم است.
عن بعض أصحابه اينجا روايت مرسل مي شود، قطع شد.
حذيفه بن منصور؛ او كسي است كه از ولات بني اميه بوده در زمان مهدي عباسي، هادي عباسي، ابو جعفر، منصور دوانقي، وزير اينها بوده است، پس سندا كاملا مخدوش است. اين از ديدگاه شيعه به هيچ وجه قابل استناد نيست.
در علل الشرائع شیخ صدوق ج 2 ص صفحه : 346 اين روايت آمده كه كسي از امام صادق سلام الله عليه سوال كرد كه آيا من مي توانم در عرقچين سياه نماز بخوانم؟ حضرت فرموده نه نمیتوانی که آن لباس اهل آتش است :
باب العلة التي من أجلها لا تجوز الصلاة في سواد
1 أَبِي (رحمه الله) قَالَ حَدَّثَنَا مُحَمَّدُ بْنُ يَحْيَى الْعَطَّارُ عَنْ مُحَمَّدِ بْنِ أَحْمَدَ عَنْ سَهْلِ بْنِ زِيَادٍ عَنْ مُحَمَّدِ بْنِ سُلَيْمَانَ عَنْ رَجُلٍ عَنْ أَبِي عَبْدِ اللَّهِ (ع) قَالَ قُلْتُ لَهُ أُصَلِّي فِي قَلَنْسُوَةِ السَّوْدَاءِ قَالَ لَا تُصَلِّ فِيهَا فَإِنَّهَا لِبَاسُ أَهْلِ النَّارِ
سهل بن زياد كسي است كه نجاشي مي گويد ضعيف است، شيخ طوسي تضعيف كرده است، آقاي ابن غضائري تضعيف كرده است و مذهب فاسد دارد، آيت الله العظمي خوئي هم در معجم رجالشان صريحا مي گويند ما به روايات سهل بن زياد عمل نمي كنيم.
محمد بن سليمان مجهول است.
عن رجل از يك مردي ( راوی مجهول ).
باز هم روايت شد مرسل، اضافه بر اينكه سند هم ضعيف است روايت مرسل است اين روايت به هيچ وجه صلاحيت براي استناد ندارد.
روايتي است كه مرحوم شيخ صدوق در علل الشرايع، ج 2 ص 146 نقل مي كند که لباس سياه لباس فرعون است :
وَ بِهَذَا الْإِسْنَادِ عَنْ مُحَمَّدِ بْنِ أَحْمَدَ عَنْ مُحَمَّدِ بْنِ عِيسَى الْيَقْطِينِيِّ عَنِ الْقَاسِمِ بْنِ يَحْيَى عَنْ جَدِّهِ الْحَسَنِ بْنِ رَاشِدٍ عَنْ أَبِي بَصِيرٍ عَنْ أَبِي عَبْدِ اللَّهِ (ع) قَالَ حَدَّثَنِي أَبِي عَنْ جَدِّي عَنْ أَبِيهِ عَنْ أَمِيرِ الْمُؤْمِنِينَ (ع) قَالَ فِيمَا عَلَّمَ أَصْحَابَهُ لَا تَلْبَسُوا السَّوَادَ فَإِنَّهُ لِبَاسُ فِرْعَوْنَ
محمد بن عيسي بن عبيد يقطيني مرحوم شيخ صدوق او را ثقه نمي دانند.
قاسم بن يحيي راوی ضعيف است
حسن بن راشد كاملا ضعيف است چون از دوستداران بني اميه بوده است.
مطالب جالب
جایگاه عقل و شهوت در ملائکه ، انسان و حیوانات
تواشیح ؛ غیر از علی (ع) که خوانده محمد (ص) برادرش
اسماء الحسنی به زبان ترکی