کشف کتیبه های اسلامی در ارمنستان

دکتر رحیم آغ بایراق

مرحوم سرداری نیا با کتاب مشهور خود” ایروان یک ولایت مسلمان نشین بود” داستان این ولایت با نام “چوخور سعد” با پایتختی ایروان را به درستی روایت کرده بودند

( چوخور در تورکی یعنی گودی و سعد از نام امیر سعد، رئیس ایل سعدلو گرفته شده است)

اطلاعات رونمایی شده از چند کتیبه سنگی ( ورق بزنید) در روستای ” بنجی” که نام پنج تن آل عبا در آنها نوشته شده است، اثباتگر حضور مسلمانان تورک در این سرزمین است.

این کتیبه ها مربوط به مسجدی است که ارمنی ها ویران کرده اند و سال ساخت آن در ۶۶۱ هجری قمری است.

معماران بنا ” استاد جعفر” و ” استاد محرم” و شمایلی از حضرت علی ع نیز رسم شده است و ” جناب علی” نوشته شده که زمینه مصادره ان توسط زبان محوران را فراهم ساخته است

می دانیم که در این مقطع بعد از اتابکان آذربایجان ( آتا بیگ لغتی تورکی است) جزئی از امپراطوری مغولها بوده است.

حضور تورکان قپچاق از دوره سلجوقی در “ولایت چوخور” امری اثبات شده است.

منابع:

ابوالحسن بینش، تهران، موسسه فرهنگی آرایه، ۱۳۷۴، جاپ چهار، بخش۱، ص۱۰۴

The Mongols and the Armenians (1220-1335)
Bayarsaikhan Dashdondog

عبدالسلام ترمانینی، رویدادهای تاریخ اسلام، ترجمه پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی، ج۳، ص۳۷۸

Bournoutian, George A. (1992). “The Khanate of Erevan Under Qajar Rule: 1795-1828”. Persian Studies Series. Mazda Publishers. p2