معرفی اجمالی انواع رقص های آذربایجانی

ائل اوبا – رقص در فولکلور آذربایجان از جایگاه ویژه ای برخوردار است. رقص های مردمی آذربایجان قدمتی طولانی دارد. صحنه های رقص ، که در نگاره های سنگی قبوستان منعکس شده ، اثبات روشنی در این مورد است که قدمت آن از 5000 سال تا 40000 سال می رسد.

اولین رقص های آذربایجانی هم مانند رقص های ملل دیگر رقص های آیینی و شکار بود.

طبق ریتم ، رقص های آذربایجانی به 3 گروه تقسیم می شوند.

رقص سنگین و آرام: میرزایی ، توراجی ، اوزون دره.

رقص سبک: تره کمه ، جیرانی.

بریلیانت؛ شیدیرغی ، قایتاغی ، قازاغی ، خان چوبانی.

و اسم برخی از رقص ها مربوط به حرکاتی است که در آن استفاده می شود: سوزمه ، کسمه ، آتلانما ، چولاغی.

رقص های زن و مرد متفاوت است. در رقص های زنانه دامن بلند و حرکات آرام و روان پا مشخص است. تمام دقت رقصنده بر روی حرکات بالا تنه (شانه ها ، دست ها ، صورت ، بیان صورت و غیره…) معطوف است.

در رقص مردان نشانه اصلی حرکات پاها است. رقصنده مرد بر روی انگشتان پا استاده و به سرعت بر روی زانو فرود می آید و زانو را به زمین میکوبد.

رقص های زنانه از انعطاف پذیری ، هارمونی نرم ، متن ترانه و اشعار (وغزه لی ، نلبه کی ، جیرانی ، توراجی ، ایننابی و غیره…) تشکیل شده است.

در حالی که رقص های مردان شدید تر ، سریع تر ، پر انرژی تر ، جسورانه تر و نمایانگر قدرت ، شهامت و مردانگی است. (قازاغی ، قایتاغی ، خان چوبانی).

رقص ها با نواختن ساز های سنتی همراه است. گروه رقص را گروه سه گانه نوازنده ها (دو نفر زورناچی و یک نفر ناغارا) و یا (یک نفر تار ، یک نفر کامانچی و یک نفر دف) و غیره… همراهی میکنند.

رقص های مردمی آذربایجان بسیار رنگارنگ است. آنها از نظر ساختار ، طرح و موضوع بسیار متفاوت هستند. رقص های محبوب امروز (هیوا اوغلو ، اوزون دره ، توی ، توراجی ، تره کمه ، ساواش ، شالاخو ، ایننابی ، قیزیل گول ، قازاغی ، قایتاغی ، قوچلی ، لاله ، میصری ، نازنازی ، واغزالی ، یاللی و غیره… را میتوان بیان کرد.

همچنین نمونه هایی از رقص جمعی در بین مردم وجود دارد. قدیمی ترین آنها رقص یاللی است. یاللی هم مانند دیگر رقص های آذربایجانی انواع بسیار زیادی دارد. (رقص “یاللی” به عنوان میراث ملی جمهوری آذربایجان در یونسکو به ثبت رسیده است). یکی دیگر از رقص های جمعی “ساواش” است که در گذشته به طور سنتی توسط رزمندگان اجرا می شد.

ما همچنین رقص های ملی آذربایجانی همچون دربندی ، آشقابادی ، اسقرانی ، قارص و بسیاری دیگر را داریم.

تعدادی از رقص های آذربایجانی:

آبایی	گلین آتلادی	قایتاغی	واغزالی
آلچاگولو	گلین گئتیرمه	قازاغی	ولاچولا
اسمه کسمه	گلین هاواسی	قیتقیلدا	خالاباجی
آستا قاراباغی	گول قیز	قیزیل گول	خان چوبانی
آواری	گول مایی	قیزلار بولاغی	یاللی
آی بئری باخ	هیوا گولو	قوچلی	یئرلی
آذربایجان	ایکی آروادلی	قوفتا	یوز بیر
بنووشه	ایننابی	رنگی	زوغالی
بریلیانت	کئچی ممه سی	شاه سونی	هالای
چال پاپاق	کندیری	شالاخو	شیدیرغی
جامیش باغا گیردی	کسمه	ساموخ	وغزه لی
چاتدادی	کور اوغلو	ساری باش	نعلبکی
جهری بگیم	کور اوغلونون قایتارماسی	شکی	سوزمه
ساواش	لاله	سمنی	آتلاما
جیرانی	میرواری	تاراما	چولاغی
چیت تومان	میرزایی	تره کمه	دربندی
دارچینی	میصری	توی	آشقابادی
دارتما یاخام جیریلدی	موجسمه	توراجی	اسقرانی
دسمالی	نازنازی	اوچ بادام بیر گوز	قارص
انزلی	پهلوانی	اوزون دره	یوردو – یوردو

گفتنی است هر کدام از انواع رقص های آذربایجانی در انواع مراسم طنز ، شادی ، ملی ، نمایش ، عید ، عروسی ، ورود عروس به خانه شوهر ، برداشت محصول ، قربانی ، آیینی ، تاریخی ، نقل داستان ، مراسم های نظامی و غیره… به صورت جداگانه به کار می رود و رقص زنان و مردان ، آهنگ ، آوا و اشعار هر رقص متفاوت از یک دیگر در هر مراسمی است.