نشریه الکترونیکی ائل اوبا

و من آیاته خلق السّموات و الأرض و اختلاف ألسنتکم و ألوانکم إنّ فی ذلک لآیات للعالِمین

فرهنگ ترکان باستان


لینک مطلب : http://eloba.ir/?p=9636

ترکان در زمان باستان،در دشت های شرق اروپا و غرب آسیا می زیستند از این رو در فرهنگ اولیه آنها،دشت و صحرا عنصر اساسی به حساب می آمد.

این فرهنگ را فرهنگ صحرایی می نامند.فرهنگ و تمدنهای قدیمی را بنا به مکان زندگی مردمان به سه دسته فرهنگ و تمدن جنگلی،روستایی و صحرایی تقسیم کرده اند.

(البته صحرا بیابان نیست.در صحرا باران و آب و چراگاه وجود دارد).

همانطور که می دانیم جغرافیا،انسان و جامعه هر سه در تشکیل فرهنگ تاثیر دارند.از این رو نیز هر منطقه و جامعه ای فرهنگ مخصوص خود را دارد.

مغول ها و آریایی ها نیز علاوه بر ترکان،در صحرا ها زندگی می کردند و هر کدام فرهنگ صحرایی مخصوص خود را پدید آورده اند.

در فرهنگ صحرایی یا فرهنگ کوچ سواره ترکان،اسب و آهن عناصر اساسی بودند.

این در حالی است که آهن در فرهنگ مغولی در مراحل بعدی وارد شده و حتی مغولان تا سدۀ 13 میلادی،پیکان تیر هایشان را از استخان می ساختند.

برخی نویسندگان،منشاء فرهنگ صحرایی را به اسکیت ها یا سکا ها نسبت می دهند.اسکیت ها از دشت های شمال دریای سیاه تا ترکستان پراکنده بودند.بنا به نوشته هردوت،ترکان در سدۀ های 6 و 7 پیش از میلاد از شرق آمده و در جوار اسکیت ها زندگی کردند.

طبقه حاکمه اسکیت ها را ترکان تشکیل می دادند.آلپ ارتونقا(افراسیاب)نیز خاقان آنها بود.

قدیمی ترین بقایای اسبی که اساس فرهنگ صحرا را تشکیل می داد،در خاستگاه باستانی ترکان یعنی منطقه مینوسینک،در غرب کوه های آلتای سیبری یافت شده است.

یافته های این منطقه،فرهنگ مینوسینک(1700-2500 پیش از میلاد)و فرهنگ آندرونوف در 250 کیلو متری شمال همین جا را تشکیل می دهد.

به نظر بیشتر نویسندگان،فرهنگ آندرونوف شکل پیشرفت یافته فرهنگ مینوسینک بوده و به اجداد ترکان مربوط می شود(1200-1700 پیش از میلاد).

به نظر کیسلوف(Kisleve)انسان های آندرونوف یا جنگاوران سواره،بر اطراف حاکم شده و دوره ای جدید را در تاریخ جنگ گشوده اند.

از دیدگاه مورخان نامدار اتریشی چون و.اشمیت(W.Schmidt)،و.منگین،و.کوپر(W.Kopper)و ف.فلور(F.Flor)،اسب نخستین بار توسط اجداد ترکان اهلی شده و برای سواری و جنگ به کار رفته است.

چینی ها اسب سواری و جنگ با اسب را از هون ها آموخته اند(300 پیش از میلاد).در منابع چینی مربوط به زمان گوگ ترک ها،از 11 نوع اسب ترکی بحث شده است.

کودکان ترک ابتدا بر گوسفند سوار شده و با تیر و کمان پرنده شکار می کردند و پیش از رسیدن به سن بلوغ،در سوار کاری و تیر اندازی مهارت می یافتند.

بنا به نوشته نویسندگان چین و بیزانس،هون ها بر روی اسب می زیستند.گویا روی اسب زاده می شدند.آنها اسب را مقدس می شمردند.

به عقیده«منگین»قدیمی ترین تمدن ها میان کشاورزان و روستاییان اطراف رود ها و با دخالت و شرکت چوپان های سواره،کوچ رو و مدافع به وجود آمده است.

1500 سال قبل از میلاد،ارتباطات میان مردم صحرا در اطراف دریاچه آرال و آریایی ها،ضرورت بر پایی دولت را به وجود آورده(A.Alfoldi)و از نظر زبان شناسی نیز ارتباطات و آمیزش ها میان این اقوام نیز از 1500 پیش از میلاد آغاز شده بود.

آهن در حاکمیت ترکان بر روستاییان کشاورز نقش داشت.معدن آهن در آلتای و در منطقه سرچشمه رود یئنی سئی به فراوانی بود.ترکان آن را استخراج می کردند و اسلحه یا ابزار های دیگر می ساختند.

تاریخ ابزار های آهنی که از گورهای ترکان باستان در آسیای مرکزی بیرون آمده،به دو هزار سال پیش از میلاد باز می گردد.

منبع : تاریخ مختصر ترک ، دکتر جواد هیئت ، ترجمه پرویز زارع شاهمرسی ، نشر پینار