ترجمه کتیبه اورارتویی عجب شیر

دکتر رحیم آغ بایراق

کتیبه عجب شیر ( شیز در زمان اشکانیان) بر روی قسمت غربی کوه” حاج نصیر داغی” در قالا چای به علت مشخصی تا سال هزار و سیصد و هشتاد و دو کشف نشده بود و اگر عکسی قبل از تخریب نصف آن به دست افراد نامعلوم نبود اکنون معنی این کتیبه نیز در دست نبود

به بعضی از روستائیان ساده دل و زود باور می گویند که داخل کتیبه سنگی یا قوچ ها طلا وجود دارد تا به دست خودشان آثار باستانی خود را نابود کنند

آوا نویسی و ترجمه از ( Salvini 2008 351-352 ) کتاب کتیبه های اورارتویی،قادر ابراهیمی

1. Dingir Hal-di-ni uš-ta-bi m[a-si-ni šú-ri-e]

2. Ka-ru-ni-kur-ma-na-ni K[UR-ni-e(?)]

3. Ka-ru-ni-ar-[si-ta-ni KUR-ni]

4. te-qu-ni-ar-gi-iš-t[i-ka-a-i]

5. ar-gi-iš-[ti-še a-li ha-ú-bi (?)]

6. URU-ši-me-ni-ha-di-i[r-ni URU MAN-nu-si]

7. ár-giš-ti-ni MAN DAN-[NU a-lu-si-URU-tu-uš-pa]a U[RU]

8. ar-giš-ti-še a-li[a-l] u- še i-ni IM

9. tú-li-e tú-ri-ni-ni Dingir Hal-di-še

10. Dingir UTU-ni pi-ni mì-i ar-hi u-ru-li-a-ni

معنی:

( ۱) عرابه جنگی خدای خالدی به حرکت در آمد. (۲) بر سرزمین مانا غلبه کرد، (۳) بر سرزمین آرسیتا غلبه کرد، (۴) سقوط کرد در مقابل آرگیشتی (۵) آرگیشتی گوید: من فتح‌ کردم (؟) (۶) شهر شیمرهادیرنی، شهر شاهی (؟). (۷) من هستم‌ آرگیشتی، پادشاه نیرومند، فرمانروای شهر توشپا. (۸) آرگیشتی می گوید: هر کس که این کتیبه را ( ۹) از بین برد، باشد که خالدی او را زیر آفتاب محو‌ کند.

کلمات تورکی بدون تفسیر کتیبه:

دینگر=تینگری( خدا/ تورکی قدیم)

خالدی= قالدی( مانا)

نی= نین ( پسوند برای)

کور= کئر ( سرزمین)

تقونی= داغینی( تخریب)

ارگیشتی= ار گئشدی( مردانه)

اورو= اور ( شهر/ تورکی قدیم)

الوسی= اولوسی( برترینش)

تولی یه= دَلَ ( سوراخ کند)

اوتو= اوتو(خورشید/ ترکی قدیم)

آلی= آلی( تسخیر/ آلماق)

اسن قالین