بیرینی یاغلاماق در تورکی یعنی چه؟ مروری بر فرهنگ باستانی

شاید شما هم عبارت” اونو یاغلیری” را شنیده اید.

(او را روغن مالی می کند.کنایه از مجیز گویی و چاپلوسی برای جلب رضایت)

در واقع این عبارت ریشه ای باستانی دارد.

عمل روغن مالی یا تدهین پیشینه ای چندین هزار ساله دارد و مردمان باستان در آذربایجان بت های چوبی را روغن مالی می کردند تا بر عمر آنها افزوده و ماندگاری شان بیشتر شود.

این عمل بعدها در بین هیتی ها و سپس مصری ها هم مرسوم شد و با روغن های معطر و آبجو و شراب پیشکشی به وسیله قاشق، عاج و شاخ یا ملاقه مانندی انجام می دادند تا دستشان به شی مقدس برخورد نکند.

بر روی جام حسنلو مادری دیده می شود که چون یک انسان عادی است روی زمین نشسته است و کاهن چون مقامی معنوی دارد روی صندلی نشسته است و کودکی به کاهن داده می شود تا او را با وسیله ای ملاقه مانند تدهین کند.

اگر توجه کنید مثل آثاری که امروز در استوری خواهم آورد پایه های صندلی به شکل پایه های صندلی سومریان به شکل پای گاو است.

در تصویر سوم و چهارم وسیله تدهین مانناهای آذربایجان بدون دسته چوبی را نشان داده ام که از حسنلو کشف شده است.

در فرهنگ آنادولو( اناتولی) هم فرهنگ یاغلاماق قهرمانان در ” یاغلی گولش” ( کشتی گیری با روغن مالی) این سنت چند هزار ساله را حفظ کرده است.

گلاب زدن به دست مهمانان در بین تورکهای آذربایجان و آنادولو رگه های باقی مانده در فرهنگ امروزی ماست.

منابع:

– اسکار وایت ماسکارلا، اشیا تاریخی حسنلو،علیون. نشر جام زرین ص ۲۰

-اشیا سیمین و زرین حسنلو. صدرایی.علیون صص ۵۷.۲۹۶‌۲۹۷

برگرفته از صفحه شخصی دکتر رحیم آق بایراق