در قلب شهرستان‌های ایران، جایی که آمار بیکاری گاهی زخمی عمیق بر پیکر اقتصاد است، نیروی خلاق و کارآفرینی نهفته است که تنها نیاز به جرقه‌ای کوچک دارد.
شاهد بوده‌ام کارگاه‌های کوچکی که در گوشه‌ای از یک شهرستان، با امکاناتی محدود، ادوات کشاورزی پیشرفته می‌سازند – نوآوری‌هایی که اگر حمایت شوند، می‌توانند موتور محرکه اقتصاد محلی باشند.
اما سوال اینجاست: چرا سازوکار ملی برای هدایت سرمایه‌های خرد مردمی به سمت این ظرفیت‌های عظیم وجود ندارد؟
وضعیت موجود: سرمایه‌های سرگردان، ظرفیت‌های خفته
کارآفرینان کوچک و استارتاپ‌های تولیدی در شهرستان‌ها، به‌ویژه در مراحل اولیه، اغلب به منابع مالی سنتی (بانک‌ها، صندوق‌های دولتی) دسترسی ندارند یا با بوروکراسی پیچیده و وثیقه‌های سنگین مواجهند.
سرمایه‌گذاران بالقوه (حتی آن‌هایی با مبالغ اندک) از وجود این فرصت‌های سرمایه‌گذاری و کسب‌وکارهای نوپای مستعد در شهرستان‌های مختلف بی‌خبرند.علیرغم سرمایه‌گذاری‌های کلان در تهیه پایش‌ها و آمایش‌های سرزمینی دقیق توسط سازمان برنامه و بودجه – که به روشنی مزیت‌های نسبی و نیازهای سرمایه‌گذاری هر شهرستان را نشان می‌دهند – مکانیسمی کارآمد برای تبدیل این “داده” به “سرمایه‌گذاری هدفمند” وجود ندارد.
این گنجینه اطلاعات، غالباً در گزارش‌ها خاک می‌خورد.وزارت تعاون، کار و رفاه اجتماعی، به‌عنوان متولی اصلی اشتغال و حمایت از تولید خرد و متوسط، باید بدون درنگ نسبت به ایجاد یک پلتفرم تأمین مالی جمعی (Crowdfunding Platform) ملی اقدام کند.
این وزارت خانه از طریق ادارات کار استان‌ها و شهرستان‌ها و ارتباط با اتحادیه‌های صنفی و تعاونی‌ها، می‌تواند به شناسایی و حمایت از پروژه‌های مستعد بپردازد.
این پلتفرم چگونه می‌تواند معادله را تغییر دهد؟
این پلتفرم می‌تواند هسته اولیه یک اکوسیستم حامی کارآفرینی خرد باشد که آموزش، مشاوره و پیوند با بازار را نیز به‌تدریج دربر گیرد.بر این اساس مزیت‌های هر شهرستان (مثلاً کشاورزی در فلان منطقه، معدن در منطقه دیگر، صنایع دستی در جایی دیگر)، فرصت‌های سرمایه‌گذاری و پروژه‌های کارآفرینی مرتبط به‌طور هدفمند شناسایی و در پلتفرم معرفی می‌شوند.
امکان جمع‌آوری سرمایه از هزاران نفر با مبالغ کاملاً کم (مثلاً از ۱۰۰ هزار تومان تا چند میلیون تومان) را فراهم می‌کند.
این همان “تأثیر جمعی” است: سرمایه‌ای که برای یک نفر ناچیز است، در کنار سرمایه‌های مشابه دیگران می‌تواند کارگاه‌های فرآوری کوچک، خطوط تولید مینیاتوری یا توسعه فناوری‌های بومی را راه‌اندازی کند.
پلتفرم با مکانیزم‌های رتبه‌بندی، نظارت بر پیشرفت پروژه‌ها و گزارش‌دهی شفاف، اعتماد بین سرمایه‌گذاران خرد و کارآفرینان را ایجاد می‌کند.
حجم عظیمی از نقدینگی خرد در دست مردم وجود دارد که غالباً یا راکد است یا به سمت سفته‌بازی و دلالی سوق داده می‌شود. این پلتفرم کانالی ایمن و مولد برای هدایت این نقدینگی به سمت تولید و اشتغال واقعی در قلب شهرستان‌ها فراهم می‌کند.
موفقیت یک پروژه کوچک در یک شهرستان نه‌تنها اشتغال مستقیم ایجاد می‌کند، بلکه زنجیره تأمین محلی (تأمین مواد اولیه، خدمات پشتیبانی، بازار فروش) را فعال کرده و چرخ اقتصاد محلی را به حرکت درمی‌آورد.
وجود پایش‌های دقیق سرزمینی از یک سو و نیاز مبرام کارآفرینان به سرمایه خرد و وجود نقدینگی سرگردان در دست مردم از سوی دیگر، سه ضلع یک مثلث کامل را تشکیل می‌دهند.
عدم وجود پلتفرم ملی تأمین مالی جمعی توسط متولی اصلی اشتغال (وزارت کار)، حلقه مفقوده‌ای است که به‌وضوح نشان‌دهنده عقب‌ماندگی سیاست‌گذاری از تحولات نوین مالی و فرصت‌های اقتصاد دیجیتال است.
دولت و وزارت کار نمی‌توانند به بهانه‌های وام‌دهی کلان یا پیچیدگی‌های بوروکراتیک، از به‌کارگیری ابزاری قدرتمند، مردمی و کم‌هزینه برای حل بحران اشتغال و رونق تولید در شهرستان‌ها غافل بمانند.
زمان آن است که به جای شعار، با ایجاد این پلتفرم، سرمایه‌های خرد مردم را به دستان خلاق و مستعد کارآفرینان محلی گره زد و شاهد شکوفایی هزاران کارگاه کوچک و چرخ‌های اقتصاد محلی باشیم – همان‌طور که تجربه زیسته من در شهرستان‌ها، پتانسیل عظیم و آماده به‌کار این ایده را فریاد می‌زند.
مطالب مرتبط
خشک‌شدن درختان شهرستان نقده در سایه بی‌توجهی مسئولان
پنالتی به عدالت؛ دستمزدهای نجومی از جیب محرومان
جنایات اسرائیل در هدف قرار دادن مردم مظلوم غزه و کاروان های کمک رسانی بین المللی