تبریز

خانات تبریز یکی از خانات آذربایجان ایران مستقر در شهر تبریز بود.

این خانات واقع در آذربایجان و برای نزدیک به پنجاه سال بصورت نیمه مستقل از خاک ایران تبدیل شده بود.

تا پایان سلسله صفویه، شهرستان تبریز و مناطق اطراف آن متعلق به ایران و مرکز بیگلربیگی آذربایجان بود.

بانی خانات تبریز نجف قلی خان (١٧٨۰-١٧۴٥) از نمایندگان برجسته خاندان دونبلی بوده است.

وی در سایه حمایتهای فعال فتحعلی خان افشار از ارومیه، توانسته بود در تبریز موقعیت خود را تحکیم کند.

بدین خاطر نیز خان نشینی تبریز برای مدتی حالت وابستگی از خان نشینی ارومیه داشته است.

فتحعلی خان افشار (١٧۶٣-١٧۴٧) از نمایندگان نسل افشارها رهبر خان نشینی ارومیه بوده است.

فتحلعی شاه که قصد گسترش مرزهای خان نشینی خود را داشته، توانسته بود در مواقع مختلفی سرزمین هایی وسیع در آذربایجان را به تصرف خود بیاورد.

بعد از شکست وی از کریم خان زند در سال ١٧۶٣ خان نشینی ارومیه اهمیت قبلی خود را از دست داد.