خانات باکو خاننشینی تابع دولت ایران در منطقه کنونی جمهوری آذربایجان بود که از دوران امپراتوری صفوی تا سال ۱۸۰۶ میلادی بر منطقه باکو و اطراف آن حکومت میکرد.
خانات باکو تنها یکی از خانات بوجود آمده در دوران سلطه ایران بر منطقه بوده است.
در دوران تسلط دولت ایران بر این مناطق، حاکم هر خانات را خان میگفتند که در اداره برخی امور دارای استقلال بود اما در کل تابع و خراجگزار شاه ایران بود.
این خانات توسط درگاه قلی خان از تبار ایل افشار که این مناطق به پدران قزلباشش اعطا شده بود، بنیانگذاری شد.
این خانات در دوران پسر وی، میرزا محمد خان، نسبتاً مستقل بود اما بعدها وابسته به خانات قدرتمندتر قوبا شد.
در دهه ۱۷۷۰، مبارزات داخلی و جدالها در این خانات سرانجام باعث شد که حسین قلی خان بتواند حاکمیت بر این خانات را از برادر متمایل به روسیه خود، محمد قلی خان، بدست بگیرد.
روسیه درصدد بود که این مناطق را در دوران جنگهای ایران و روسیه (۱۸۰۴-۱۸۱۳) به اشغال خود درآورد.
روسها به فرماندهی پاول سیسیانوف به شهر باکو حمله کردند اما حسین قلی خان، حاکم این شهر توانست سیسیانوف را در فوریه ۱۸۰۶ به هلاکت رساند و سر وی به تهران و نزد فتحعلی شاه فرستاده شد.
سرانجام در سپتامبر سال ۱۸۰۶، روسها توانستند وارد شهر شوند. حسین قلی خان نیز توسط روسها تبعید شد.
مطالب مرتبط
ملاقات ناصرالدین شاه با لوئی پاستور در پاریس
تورکولوژی: تاریخ و فرهنگ ترکان
آلتین اردو