نام آذربایجان باستان قبل از آتورپاتقان دوره مانناها تا مادها:
منابع متاخر اوستایی و ارمنی:
۱.اَمانا
۲.اَمینی
در منابع اورارتویی:
۳.اَمنا
در منابع بابلی:
۴.اَمتینی
در منابع آشوری:
۵.اَمانایی
۶.مین نی
۷.مونا
۸.ماناش
۹.ماتا
۱۰.مانناس
در تورات:
۱۱.منی
۱۲.مانی
در منابع یونانی:
۱۳.مینوی
در هرودوت:
۱۴. منای
در استرابون
۱۵.متینه
در بطلمیوس:
۱۶.مرتیانه
دریاچه اورمیه در این منابع:
در بطلمیوس: مرتیانی
در استرابون: منتیانی
شکل ماد نیز در یونان:
مدی
مدیا در منابع آشوریان:
مادای
آمادی
ماتا
در بابل:
اومان ماندا
در تورات:
فرزندان یافث
مادای
نام سران هوری مربوطه:
اَرته مینه
نام سران میتانی مربوطه:
آرتا تاما
آرتا مانیا
نتیجه:
با توجه به تمام مطالعاتم خصوصا لغات باستانی؛
نام آذربایجان از لغت آتور پات گان است که در زبان سومری تا آشوری و ماننا ها به این معنی است.( با احترام به اساتید بسیارمان که آس+ ار+ بیگ+ آن می دانند اما سندی برای تایید این مساله وجود ندارد و در منابع آرامی و یونانی آتورپاتقان آمده است.
اتور= رب النوع خورشید از آتماق و اوت و آذر و آتئش( آتش) که جملگی تورکی هستند.
پات= در زبانهای باستانی پرتو تورکی به معنی گستراندن و انفجار و نشر و رواج است. از فعل” پاتدداماق”
قان= پسوند مکانی
و ماننا از ریشه ” اَم” به معنی مکیدن است که اشاره به تغذیه از سوی خدایگان خورشید است( اَمَنَ) چنانکه مثلا مَردوک
𒀭𒀫𒌓
که ریشه نوشتاری و اواهایش چنین است:
تینگری+اَمَر+ اوتو
و از خدایگان خورشید و نشانه این رب النوع یعنی آتش تغذیه می کرد.
حتی در نام سران مذکور صراحتا بخش آرته/ اَرتته که در زبان هوری به معنی خورشید است دیده می شود.
در نگاهی دیگر ماناب در تورکی به معنی بیگ زاده و اصیل زاده است.
مانای در زبان تورکی یعنی بخش و قسمت و ساحه
… نقل از صفحه شخصی دکتر رحیم آغ بایراق
مطالب مرتبط
اسناد مربوط به هویت نادرشاه افشار
آذربایجان سرزمین ترکان
لوکوموتیو قدیمی دوره قاجار