دکتر رحیم آق بایراق
کشته شدن کوروش به دست ملکه تومروس در کتاب آمیخته با افسانه و اغراض هرودوت آمده است. او این روایت را معتبرتر از بقیه روایات دانسته است همو این اتفاق را در کنار رود آراز گزارش کرده است.
نقشه بطلمیوس و هرودوت آراز( ارس) را در همین مکان فعلی معرفی می کند اما در طول زمان تحریفات تاریخی تومروس را به قزاقستان ربط داده اند و به دلایلی غیر علمی دورتر کرده اند.
نامِ رود آراز در نوشته‌های باستانیِ یونانی،eἈράξης (آراکسس) ثبت شده‌است.
هیج رود دیگری در منطقه به این نام یا مشابه ابن اسم وجود ندارد.
هردوت می‌گوید ماساگت‌ها در شمال دریای خزر زندگی می‌کنند و چند بار اشاره می‌کند که آنها فراتر از رودخانه ارس (Araxes) هستند و آراکس را رودی می داند که سرچشمه آن در سرزمین ماتئین( مین گول) است در اینصورت نیز با رود ارس کنونی مطابقت دارد و ثابت می کند منظور هرودوت همین آراز فعلی بوده است.
پس باید بدانیم در این مورد تحریفات و تفسیرات شخصی وارد شده است.
تومروس در واقع اسم یونانی شده ( تیمور/ تیمیر/دمیر= آهن) است که نامی تاریخی در بین تورکان است.
نویسندگان یونانی نام او را Τόμυρις تومیریس نوشته‌اند این احتمال که نام تبریز از نام این ملکه اخذ شده نیز وجود دارد.
تومیروس وقتی کوروش را نصیحت می کند که پسرش را آزاد کند، تا از مجازاتش چشم پوشی کند، به خورشید قسم می خورد که رب النوع تورکان آذربایجان باستان( قورد) بود.
هرودوت در ادامه اشاره می کند که آنها فقط خورشید را پرستش می کنند و طلا و مس در سرزمینشان فراوان است. اینها نیز نشانی آذربایجان هستند. اما مِثل هندی ها و پارس ها و مصری ها او چیزهای زشت و مغرضانه هم در مورد سکاها ( اوغوزها) می گوید که ناشی از متمدن جلوه دادن یونانی ها در مقابل سایر ملتهای آن دوران است.
لذا با توجه به نقشه های قدیمی یونانیان و موارد فوق تومروس ملکه آذربایجان بود نه قزاقستان…
اَسَن قالین – برگرفته از صفحه شخصی دکتر رحیم اق بایراق
مطالب مرتبط
اسناد مربوط به هویت نادرشاه افشار
آذربایجان سرزمین ترکان
لوکوموتیو قدیمی دوره قاجار