مفهوم نامی که بر روی سکه های اردشیر و شاپور و هرمزد و کتیبه شاپور ساسانی به صورت 𐭠𐭩𐭫𐭠𐭭 نوشته شده یک مفهوم دینی است و کاربرد جغرافیای سیاسی نداشت.
روی سکه به خط آرامی ( خط پهلوی نداریم) و زبان پیشا عربی( نه فارسی) چنین نوشته شده:
مَلِکن مَلِک آیران و آنآیران
به معنی: “شاهنشاه ایرها و غیر ایرها”
این موضوع چند وجه مهم دارد:
اول: استفاده از کلمه سانسکریت یعنی زبان باستانی هندیان که “آریا- ان آریا” داشتند و در اوستا نیز “آی ری یا – ان آی ریا” گفته می شده است.
“آریا”کسی است که اعمال دینی زرتشتی خود را بجا می آورد و “ان آریا” غیر دینداران مثل مانوی ها بودند و حتی مفهوم نژادی نیز نداشت.
دوم: اگر این مفهوم سرزمینی داشته چطور یک شاه بر کشور ایران و کشورهای غیر ایران حکومت می کند؟
اما یک شاهنشاه می تواند بر دینداران و شهروندان دینهای دیگر سرزمینش حکمرانی کند.
سوم: “آرشه” arche در زبان یونانی یعنی نظم کیهانی و این لغت وارد بُندهشن هندی شده و معنی نظم کیهانی و بنیاد دارد و مخالف آن را ” ان- آرشه” یعنی بی نظمی و بی بنیادی می گفتند( آنارشیسم)
پس ساختار کلمه نیز تحت تاثیر یونانی و مفهومی سابجکتیو دارد.
نام ایران بعد از اسلام شکل اطلاق به فلات و ایالات و ممالک حراست شده را گرفت تا به ساختار مرزهای مدرن و واحد سیاسی رسید.
و نهایتا یونانیان و عربها و تورکان آن دوره چنین اسمی را نمی شناختند و جنوب ایران کنونی را پارس،پرسی،الفرس،فارس می گفتند؟
برای مثال پیامبر عظیم الشان نامه شان به خسروپرویز چنین بود:
بسم الله الرحمن الرحیم مِن محمد رسول‌الله إلی کسری عظیم فارس…
ایشان حتی مثل نجاشی او را ملک( شاه) خطاب نفرموده و بزرگ پارسها خطاب کرده اند.
نقل از صفحه شخصی دکتر رحیم آغ بایراق
مطالب مرتبط
اسناد مربوط به هویت نادرشاه افشار
آذربایجان سرزمین ترکان
لوکوموتیو قدیمی دوره قاجار