نشریه الکترونیکی ائل اوبا

و من آیاته خلق السّموات و الأرض و اختلاف ألسنتکم و ألوانکم إنّ فی ذلک لآیات للعالِمین

مفهوم نام ایرآن بر روی سکه های اردشیر ، هرمزد و شاپور


لینک مطلب : http://eloba.ir/?p=9955

مفهوم نامی که بر روی سکه های اردشیر و شاپور و هرمزد و کتیبه شاپور ساسانی به صورت 𐭠𐭩𐭫𐭠𐭭 نوشته شده یک مفهوم دینی است و کاربرد جغرافیای سیاسی نداشت.

روی سکه به خط آرامی ( خط پهلوی نداریم) و زبان پیشا عربی( نه فارسی) چنین نوشته شده:

مَلِکن مَلِک آیران و آنآیران

به معنی: “شاهنشاه ایرها و غیر ایرها”

ایرآن

این موضوع چند وجه مهم دارد:

اول: استفاده از کلمه سانسکریت یعنی زبان باستانی هندیان که “آریا- ان آریا” داشتند و در اوستا نیز “آی ری یا – ان آی ریا” گفته می شده است.

“آریا”کسی است که اعمال دینی زرتشتی خود را بجا می آورد و “ان آریا” غیر دینداران مثل مانوی ها بودند و حتی مفهوم‌ نژادی نیز نداشت.

دوم: اگر این مفهوم سرزمینی داشته چطور یک شاه بر کشور ایران و کشورهای غیر ایران حکومت می کند؟

اما یک شاهنشاه می تواند بر دینداران و شهروندان دینهای دیگر سرزمینش حکمرانی کند.

سوم: “آرشه” arche در زبان یونانی یعنی نظم کیهانی و این لغت وارد بُندهشن هندی شده و معنی نظم کیهانی و بنیاد دارد و مخالف آن را ” ان- آرشه” یعنی بی نظمی و بی بنیادی می گفتند( آنارشیسم)

پس ساختار کلمه نیز تحت تاثیر یونانی و مفهومی سابجکتیو دارد.

نام ایران بعد از اسلام شکل اطلاق به فلات و ایالات و ممالک حراست شده را گرفت تا به ساختار مرزهای مدرن و واحد سیاسی رسید.

و نهایتا یونانیان و عربها و تورکان‌ آن دوره چنین اسمی را نمی شناختند و جنوب ایران کنونی را پارس،پرسی،الفرس،فارس می گفتند؟

برای مثال پیامبر عظیم الشان نامه شان به خسروپرویز چنین بود:

بسم الله الرحمن الرحیم مِن محمد رسول‌الله إلی کسری عظیم فارس…

ایشان حتی مثل نجاشی او را ملک( شاه) خطاب نفرموده و بزرگ پارسها خطاب کرده اند.

نقل از صفحه شخصی دکتر رحیم آغ بایراق