قارلوق ها

قارلوق ها (قارلوق به معنای پشته برف) در غرب کوه های آلتای,حوالی قارا ایرتیش و تارباقاتای می زیستند ، آنان متشکل از سه قبیله و در ردیف اتباع پادشاهی گوگ ترک بودند.

آنان پس از مرگ بیلگه خان،با اویغور ها و باسمیل ها متحد شده و دولت گوگ ترک را برانداختند.

همچنین در پادشاهی اویغور ها،یابغوهایی داشته و تابع این پادشاهی بودند.آنان در (751م) در جنگ میان چینی ها و مسلمانان عرب,به مسلمانان یاری رسانده و موجب شکست سنگین چین شدند.

قارلوق ها چندی با اویغورها به نافرمانی و رقابت برخاستند ولی توسط خاقان «موین چور»,تا ناحیه تاریم عقب رانده شدند.

قارلوق ها ابتدا جونگاریا,سپس بالا ساغون و قلمرو تورگیش ها را در تالاس به چنگ آورده و قدرتی بزرگ را فراهم کردند (764م).

بدین سان آنان بر مناطق غربی و قدیمی گوگ ترک ها حاکم شدند.قارلوق ها برتری اوتوکن را پذیرفته و بالاساغون را به عنوان پایتخت خود برگزیده,نام ترکمن بر خود نهادند.

در سال (840م) که قرقیز ها جای اویغورها را گرفتند,قارلوق ها حاکمیت قرقیزها را به رسمیت شناخته و «قارا خان» یابغوی خود را به عنوان خاقان اعلام کردند.

در میان سال های (904-911م) (بیشتر کتاب های تاریخی این زمان را (940م) ثبت کرده اند) ساتوق بوغراخان مسلمان شده و دین اسلام را به عنوان دین رسمی دولت خود اعلام کرد.ترکان فوج فوج به دین اسلام گرویدند.

بوغراخان به زور آزمایی با سامانیان پرداخت.
این زور آزمایی حتی پس از او نیز ادامه یافت و سر انجام به سقوط حکومت سامانی در (999م) انجامید.سبکتکین پدر سلطان محمد خوارزم شاه نیز از قارلوق ها بود.

قارلوق ها نقش بسیار مهمی در تاریخ گسترش اسلام دارند.

در کتاب «حدود العالم» حدود و مرز های کشور قارلوق چنین ارائه شده است.

کوه های تانری در شرق،اوغوز ها در شمال،بخشی از یغماها در جنوب و ماوراء النهر در غرب،نام 15 شهر و قصبه نیز در همان کتاب آمده است.

قارلوق ها اساس دولت قاراخانیان را تشکیل می دادند ولی اویغورها و یغماها نیز در آن شرکت داشتند.بعد ها جنگ قدرت در آن خاندان موجب ضعف دولت و نیرو گرفتن قاراخانیان (مغول) در برابر آن ها شد.

سرانجام دولت آن ها توسط قاراختاییان منقرض شد.امروزه قبیله ای به نام قارلوق،در میان ازکیهای ناحیه بدخشان ( مرز میان تاجیکستان و افغانستان) زندگی می کنند.