ائل اوبا | مرجع فرهنگ و تاریخ آذربایجان

و من آیاته خلق السّموات و الأرض و اختلاف ألسنتکم و ألوانکم إنّ فی ذلک لآیات للعالِمین

حکومت زنگیان

زنگیان سلسله ای از ترکمانان بودند که از سال ۵۰۶ تا ۶۳۸ جلالی بر سرزمین‌هایی فرمان راندند که امروز در شمال عراق و سوریه واقع است. پایتختشان نخست حلب و از سال ۱۱۵۴م دمشق بود.

گستره قلمرو زنگیان

بنیادگذار این دودمان، عمادالدین زنگی پسر آق‌سنقر از سرداران سلجوقیان بود و ایشان از همین رو به زنگیان آوازه یافتند.

به لطف سیاست خردمندانه و لشکرکشی های موفقیت آمیز خود علیه امارت های صلیبی در شام، او توانست کنترل خود را بر تمام عراق و بخش های مهمی از شام محکم کند. پسرش نورالدین (1146-1174م) در شام جانشین او شد و دومی موفق شد دمشق را تصرف کند (1154م). نورالدین پس از مرگ برادرش سیف الدین (1146-1149م) بلاد العرق را به ایالت خود ملحق کرد و سپس موصل را پایتخت خود قرار داد. این شاخه تا سال 1262 میلادی به حکومت خود ادامه داد.

نورالدین زنگی دولت بنی زنگی را به اوج رساند.حکومت او با توسعه شهرنشینی و رونق اقتصاد از دیگران متمایز بود. او توانست مرزهای خود را تا مصر گسترش دهد.

روزگار حکومت زنگیان بیش‌تر به جنگ‌های صلیبی گذشت. سیف‌الدین و نورالدین، پسران عمادالدین، اگرچه حکومت موصل و حلب را میان خود بخش کردند، اما همواره در پی هم‌پیمانی با دیگر حکومت‌های مسلمان بودند تا بر صلیبیان بتازند. امارت این دودمان با حمله مغول برچیده شد.