گرگر نامی به بلندای تاریخ

در داغستان حدود بیست روستا با نام گرگر وجود دارد در جمهوری آذربایجان نیز گرگر نام آشنایی برای رودها و روستاهاست و در ایران نیز شهر گرگر،شاخه ای از رود کارون،دروازه شهر شوشتر، تپه هفت هزار ساله گرگر، نام برخی روستاها و نهر و بندر گرگر است که نشانگر حضور تورکان باستان در این قسمتهاست.

لغتنامه نوبهار گرگر را از اسامی خدا می داند. حمداله مستوفی قزوینی در نزهه القلوب از پنج شهر بزرگ و آباد آن زمان آذربایجان “بردعه، اردوباد، نخجوان، گرگر و اوجان” را نام می برد.

لغتنامه ارک کلمه گرگر را مشتق از کلمه گرای می داند که یکی از طوایف ترک و یکی از نامهای خدا است.

گرگر یکی از ملل قدیمی آذربایجان است که به دلیل دلیری معروف شده و با سلاطین آشور جنگیده اند بنا به نوشته «استرابون» این طایفه با آمازون ها معاشر بودند.

گئود، آتسرونی،یاقوت حموی، ابن خرداد اطلاعاتی در مورد گرگر داده اند.

تحقیقات غیاث الدین گیبولایف روشن کرد که گرکرها از قبایل آلبان و از تورکهای قیپچاق بودند.

گرگرها به همراه اقوام باستانی چون ماساژتها، اوتیس و ادیت و گات ها در شکل گیری آلبانهای تورک موثر بودند.

در تاریخ (۸۳۶ )قبل از میلاد «شلمانصر» آشوری با لشگر فراوان تا کشور «گرگر» آمده و آنجا را پایتخت ایلات خود قرار داد.

درسال (۷۱۶) قبل از میلاد سارگُن امپراتور آشور بار دیگر به جنگ گرگر حمله کرد و با «اورارتو» جنگید.

بیشتر ساکنین شیروان از طوایف گرگر بوده اند، در قرن پنجم سلاطین «آران» را «شهریاران گرگر» لقب داده اند کتاب مقالات تربیت می نویسد قطران، مداح شهریاران شدادیان و روادیان، «ابو الحسن لشگری» را که معاصر او بوده است «شهریار گرگر» و «ابو منصور وهسودان» را «چراغ گرگریان» نوشته است .

کول تپه با (۷۰۰۰ )سال عمر از آثار تاریخی علمدار گرگر است دو طایفه آذربایجانی که با مهربانی و دوستی کنار هم زیسته اند.

به نظر اینجانب این لغت از (gür)( قوی) تورکی که در کاشغری (kür) یعنی مرد دلیر است آمده و به جهت صنعت تکرار سومری برای اهمیتش به صورت نام گرگر درآمده است و در باستان نام رب النوع آذرخش قدرتمند بوده( گورگور بابا میان ما و بابا گورگور نام بخشی در کرکوک تورک نشین عراق)

چو بیچاره گشتند و فریاد جستند
بر ایشان ببخشود یزدان گرگر.
دقیقی.

برآمد ز کوه آنکه آرام و جنبش
بدو داد در دهر یزدان گرگر.
ناصرخسرو

برگرفته از صفحه شخصی دکتر رحیم آغ بایراق
منابع اصلی:
Bakhtiyar TUNJAY
“KarabakhINFO.com”
۲.ارگین جلفالی