مقايسه پاسخ هاي ميان رس شنوايي در افراد دو زبانه و تك زبانه

مقايسه پاسخ هاي ميان رس شنوايي در افراد دو زبانه تركي – فارسي با افراد تك زبانه فارسي زبان .

سودابه شكري : كارشناس ارشد شنوايي شناسي، دانشكده توانبخشي، دانشگاه علوم پزشكي تهران، تهران، ايران

قاسم محمدخاني : مربي گروه شنوايي شناسي، دانشكده توانبخشي، دانشگاه علوم پزشكي تهران، تهران، ايران

اكرم پوربخت : استاديار گروه شنوايي شناسي، دانشكده توانبخشي، دانشگاه علوم پزشكي تهران، تهران، ايران

شهره جلايي : دانشيار گروه فيزيوتراپي ، دانشكده توانبخشي، دانشگاه علوم پزشكي تهران، تهران، ايران

رويا ثنايي : كارشناس ارشد شنوايي شناسي، دانشكده توانبخشي، دانشگاه علوم پزشكي تهران، تهران، ايران

 

چكيده

مقدمه: افراد دوزبانه مجبور به كنترل تداخل دو زبان هستند تا از استفاده  ي غيرعمدي از زبان غير هدف جلوگيري كنند. در سطح زيرقشري، هسته هاي قاعده اي و تالاموس در كنترل دو زبان در دوزبانه نقش دارند.

از آنجا كه مولدهاي پاسخ هاي ميانرس شنوايي (AMLRs (نيز در مسيرهاي تالاموسي- قشري قرار دارند. هدف اين مطالعه مقايسه پاسخ هاي ميانرس شنوايي افراد دو زبانه زودهنگام آذري _ فارسي با افراد تك زبانه فارسي مي باشد.

مواد و روش ها: اين مطالعه مقطعي مقايسه اي روي 37 فرد دوزبانه زودهنگام آذري _ فارسي با ميانگين سني77/21 سال و 37 فرد تك زبانه فارسي با ميانگين سني02/22 سال در دو جنس انجام شد. آزمون AMLRs در دو گروه با محرك كليك ثبت شد و دامنه و زمان نهفتگي امواج در دو گروه مورد مقايسه قرار گرفت.

همچنين ميزان همبستگي استفاده از زبان آذري با اجزا پاسخ هاي ميانرس شنوايي در افراد دو زبانه بررسي شد.

يافته ها: ميانگين دامنه Pa-Na با محرك كليك در گوش راست گروه دو زبانه بيشتر از گروه تك زبانه مي باشد (0/04=P). ميانگين دامنه Pa-Nb درگوش راست (0/01=P ) و چپ (0/03=P ) گروه دو زبانه بيشتر از گروه تك زبانه بود.

همچنين بين ميزان استفاده از زبان آذري و دامنه r=0/427) (P=0/01) Na-Pa) و Pa-Nb (r=0/348) (P=0/04) در افراد دو زبانه همبستگی مشاهده شد.

نتيجه گيري: پتانسيل هاي برانگيخته ميانرس شنوايي در بزرگسالان از ثبات مطلوبي برخوردار است .از آنجائي كه اين مطالعه بهبودي را در دامنه AMLRs در افراد دو زبانه كه سطح مهارت بالايي در هر دو زبان دارند و به طور متداول در زندگي روزمره از هر دو زبان استفاده مي كنند را نسبت به تك زبانه ها نشان داد، در نظر گرفتن اين مورد در آزمون پاسخ هاي ميانرس شنوايي توصيه مي شود.

كليدواژه ها: دوزبانگي- تالاموكورتيكال- پاسخهاي برانگيخته ميانرس شنوايي،كليك، زمان نهفتگي، دامنه

ارجاع: .شكري سودابه، محمدخاني قاسم، پوربخت اكرم، جلالي شهره، ثنايي رويـا. مقايسه پاسخهاي ميان رس شـنوايي در افـراد دو زبانه تركي – فارسي با افراد تك زبانه فارسي زبان. پژوهش در علوم توانبخشي 1392؛ 9 (5)

 

مقدمه

در 30 سال اخير تحقيقات در مورد پردازش در دوزبانه ها افزايش يافته است (1). زبانشناسان فراگيري همزمان دوزبان در كودكان را دوزبانگي مي نامند و به فردي كه اين عمل را
انجام مي دهد دوزبانه مي گويند.

فردي كه از ابتداي تولد در معرض دو زبان باشد دوزبانه همزمان ناميده مي شود(2). مطالعات، تفاوت هاي آناتوميكي و عملكردي در قشر مغز افراد دوزبانه و همچنين شواهدي از تفاوت در فعاليت عصبي آن ها را نشان داده اند (3) .نشان داده شده است كه در سطح زيرقشري هسته هاي قاعدهاي (Basal ganglia) (4) و تالاموس (5) در كنترل دو زبان در دو زبانه ها
درگيرند.

استرياتوم (Striatum) مخصوصاً رأس هسته هاي دمي(nucleus Caudate) نيز در عملكردهاي زباني بيشتر مثل كنترل زبان مورد استفاده دو زبانه ها مفيد مي باشد (6).

پاسخهاي ميان رس شنوايي (middle Auditory responses latency ؛ AMLRs) شامل امواجي است كه طي10 تا 60 ميلي ثانيه پس از ارائه محرك صوتي ثبت مي گردند (7).

مولدهاي پاسخ AMLRs در مسيرهاي تالاموسي – قشري قراردارند؛ علاوه بر اين برخي نواحي زير قشري دستگاه شنوايي به خصوص جسم زانويي داخلي، تالاموس و بخشهايي از كوليكولوس تحتاني و قشر شنوايي اوليه نيز در توليد آن نقش دارند (8).

امواج AMLRs را مي توان با ثبات مناسبي در بزرگسالان ثبت نمود (9-11). از AMLRs در ارزيابي تشخيصي شنوايي (12 ,13) و عملكرد نورولوژيك سطوح بالاي راه هاي آوران شنوايي (14 ,15) استفاده ميشود. در كاربرد باليني از زمان نهفتگي امواج Na ، Pa و Nb بر حسب ميلي ثانيه و دامنه Pa-Na و Pa-Nb بر حسب ميكرو ولتاژ استفاده مي گردد (8).

Krizman و همكاران رمزگذاري صدا توسط قسمت هاي ساب كورتيكال در دو زبانه ها را با استفاده از sounds هاي دوزبانه در Auditory Brain stem responses اسپانيايي _ انگليسي16-18 ساله مورد بررسي قرار دادند.

يافته هاي آنها نشان داد دو زبانه ها در مقايسه با تك زبانه ها بازنمايي ساب كورتيكال بيشتري را در فركانس پايه (fundamental frequency) نشان مي دهند ، بنابراين مطالعه آنها نقش بيشتر مناطق ساب كورتيكال در صداهاي گفتاري و توجه انتخابي پايه را نشان داد (16).

با وجود اينكه تا كنون پتانسيلهاي وابسته به رخداد (Event Related Potential) و مطالعات PET ،FMR و MEG  براي مشاهده اثرات دوزبانگي روي قشر مغز انجام شده است، نقش دوزبانگي و مهارت زباني و به كارگيري دو زبان در گويش و نگارش بر سطح كاركرد قسمت هاي تالاموكورتيكال مغز توسط آزمونهاي الكتروفيزيولوژي در افراد فارسي زبان بررسي نشده است .

با توجه به درگيري مناطق ساب كورتيكال به ويژه تالاموس در افراد دوزبانه (17) و از طرف ديگر با توجه به منشأ تالاموكورتيكال امواج AMLRs ،هدف اين مطالعه مقايسه ميانرس شنوايي در افراد دو زبانه زودهنگام آذري _ فارسي و تك زبانه فارسي مي باشد و از آنجا كه يافته هاي AMLRs با محرك كليك قابل تعميم به يافته هاي گفتاري نمي باشد در اين مطالعه تنها برانيم كه تأثيرات احتمالي كه دو زبانگي بر كاركرد اين بخش از مغز و نهايتاً روي زمان نهفتگي و دامنه امواج AMLRs مي گذارد را تعيين كنيم.

 

مواد و روش ها

اين مطالعه توصيفي _ تحليلي مقطعي مقايسهاي روي 37 فرد دو زبانه زودهنگام آذري _ فارسي 19-24 ساله با ميانگين سني2/1 ± 21/77 سال (19 مرد و 18 زن ) به عنوان گروه مورد و 37 فرد تك زبانه فارسي 19-25 ساله با ميانگين سني2/5± 22/02 سال (17 مرد و20 زن ) به عنوان گروه شاهد در كلينيك شنوايي شناسي دانشكده توانبخشي دانشگاه علوم پزشكي تهران طي 3 ماه در پاييز 91 انجام شد.

افراد مورد مطالعه به روش نمونه گيري تصادفي ساده از طريق قرعه كشي، از دانشجويان دو زبانه آذري _ فارسي و دانشجويان تك زبانه فارسي زبان مشغول به تحصيل در سال
تحصيلي 91-92 در مقطع كارشناسي دانشكده توانبخشي دانشگاه علوم پزشكي تهران كه شرايط ورود به مطالعه را دارا بودند و تمايل به شركت در انجام اين طرح را داشتند انتخاب شدند.

تمامي آزمون هاي انجام شده در اين مطالعه غيرتهاجمي بوده و سطح ارائه تحريكات مخاطره آميز نبود، با اين حال كليه افراد تحت مطالعه توضيحات كاملي در زمينه نحوه انجام آزمايش دريافت كرده و با اطلاع كامل و با تمايل خود در اين پژوهش شركت كرده و قبل از ورود به پژوهش فرم رضايتنامه كتبي را امضاء كردند.

معيارهاي ورود به مطالعه شامل داشتن شنوايي نرمال (آستانه شنوايي بالاي dBHL15 و داشتن تمپانوگرام نوع An و وجود رفلكس اكوستيك همان طرفي و دگرطرفي (18) ، راست دستي، نبود سابقه ضربه به سر يا تصادف يا كار در محيط پر سر و صدا، عدم ابتلا به بيماري هاي نرولوژيكي، صرع، لكنت، نبود سابقه جراحي مغز و مصرف داروهاي اعصاب و روانگردان يا داروي خاص بود.

با فرض اينكه پلاستي سيستي مغز در گروهي كه زبان دوم را در مراحل ابتدايي آموخته باشند بيشتر بود (2) و اين كه دوزبانه هاي تأخيري مهارت كمتري نسبت به دو زبانه هاي همزمان داشتند (19) و جهت ثابت كردن اثر سن اكتساب زبان، دو زبانه هاي زود هنگام براي مطالعه انتخاب شدند.

يعني افرادي كه از قبل از 3 سالگي در معرض هر دو زبان آذري و فارسي بوده (20) و در محيط خانه و اجتماع قادرند به هر دو زبان صحبت كنند. در صورت عدم تمايل به ادامه آزمايش و عدم توجه و همكاري ضعيف فرد و در صورت از دست رفتن شرايط ورود به مطالعه، افراد از مطالعه كنار گذاشته شدند.

از آنجا كه افراد دو زبانه با مهارت كم نسبت به افراد دو زبانه با مهارت زياد، عليرغم سن اكتساب زبان يكسان پاسخ قشري متفاوتي دارند (19) ، در اين مطالعه سطح مهارت زباني افراد توسط پرسشنامه خود ارزياب و به روش (visualanalogue scale ؛ VAS) مشخص شد (20) .

VAS يك خط 10 سانتيمتري بدون علامت است و دو انتهاي خط دو سر طيف مهارتي را نشان مي دهد. از فرد خواسته شد در هر دو زبان آذري و فارسي به طور جداگانه، در 4 سطح خواندن، نوشتن، صحبت كردن و گوش كردن مهارتش را تخمين بزند و در نهايت ميانگين 4 مقدار تعيين شده و به عنوان سطح مهارت فرد در آن زبان بيان گرديد (1-2/5 ضعیف ، 2/5-5 متوسط ، 5/5-7 خوب ، 7/5-10 عالی) در اين مطالعه همه دوزبانه ها سطح مهارت عالي در هر دو زبان داشتند.

ميزان استفاده از زبان آذري و فارسي نيز توسط پرسشنامه به طور جداگانه در 4 سطح خواندن، نوشتن، صحبت كردن و گوش كردن در موقعيت هاي مختلف شامل راديو و تلوزيون، خانواده، دانشگاه، دوستان، فعاليت هاي مختلف (ورزش، موسيقي و …) بر اساس ميزان استفاده بر حسب ساعت تعيين شد و در نهايت مقادير با هم جمع شدند (21).

ميانگين سطح مهارت و سطح استفاده جاري از زبان فارسي و آذري در گروه دو زبانه در جدول 1 نشان داده شده است.

افراد شركت كننده در پژوهش ابتدا مورد اتوسكوپيو آزمون شنوايي صوت خالص و آزمون ايميتانس و رفلكس اكوستيك (همان طرفي و دگر طرفي) قرار گرفتند. در مرحله بعد آزمون
AMLRs توسط دستگاه الكتروفيزيولوژي ChartreICS (ساخت شركت GNOtometrics امريكا) كه با دستگاه B&K SLM 2250 كاليبره شده بود، گرفته شد.

براي انجام آزمون AMLRs افراد روي تخت دراز كشيدند واز آن ها خواسته شد در طول انجام آموزش هوشيار بوده و چشمانشان را باز نگه دارند. ابتدا محل الكترودها توسط ژل تميز شد و الكترودها در محل مورد نظر قرار گرفتند. از آنجا كه الكترودهاي روي هر نيمكره فعاليت لوب تمپورال شنوايي را كشف ميكنند ولي الكترودهاي خط وسط فعاليت ساختارهاي ساب كورتيكال مثل تالاموس را كشف ميكنند (7) ؛ الكترود فعال روي پيشاني نزديك خط رويش مو، الكترود مرجع روي ماستوئيد دو طرف و الكترود زمين روي قسمت پايين پيشاني قرار گرفت.

امپدانس الكترودي مورد قبول براي همه شركت كنندگان كمتر از 5 كيلو اهمو امپدانس بين الكترودي كمتر از 2 كيلو اهم در نظر گرفته شد. محرك كليك 100 ميكرو ثانيه اي با شدت 70dBnHL و پلاريته انبساطي (Rarefaction ) و ريت 7،1 از طريق گيرنده داخل گوشي به هر فرد ارايه شد. فعاليت نروالكتريكال به وسيله الكترودها جمع آوري شده و از فيلتر باندگذر 10-300 هرتز عبور داده شد. پنجره ي زماني 70 ميلي ثانيه و تعداد كل 1000تحريك براي هر مرحله در نظر گرفته شد .

براي بررسي تكرارپذيري امواج هر گوش دو بار ارزيابي شد و در صورت تكرارپذيري قابل قبول امواج، موج اوليه جهت تجزيه تحليل آماري مورد استفاده قرار گرفت (8) . امواجي كه بيش از
15 %پاسخ كاذب داشتند مورد قبول واقع نشدند (22).

زمان نهفتگي امواج با توجه به زمان ظهور قله آنها نسبت به ابتداي شروع محرك اندازه گيري شد و دامنه امواج هم نسبت به قعر و يا اوج قبليشان محاسبه شد. در شكل 1 و 2 نمونه اي از امواج AMLRs ثبت شده از دو فرد تك زبانه و دو زبانه نشان داده شده است.

جهت تجزيه تحليل دادهها در نرمافزارSPSS نگارش 17 ، ابتدا نمونه ها از نظر توزيع نرمال مورد بررسي قرار گرفتند و به علت وجود شرايط پارامتريك (0/05>P) از آزمون test-t جهت مقايسه دو گروه استفاده شد. جهت تعيين رابطه بين سطح استفاده جاري از زبان تركي و فارسي با ميانگين دامنه و زمان نهفتگي امواج AMLRs از آزمون ضريب همبستگي پيرسون استفاده شد. سطح معنيداري 0/05 لحاظ شد.

 

یافته ها

زمان نهفتگي و دامنه امواج AMLRs در تمام افراد هر يك از گروه هاي تك زبانه و دو زبانه قابل شناسايي بود. كليه امواج پايدار بوده و قابليت تكرار پذيري بالايي داشتند. ميانگين دامنه و زمان نهفتگي امواج AMLRs در گوش راست و چپ افراد تك زبانه و دوزبانه در جدول 2 نشان داده شده است.

جدول2. ميانگين زمان نهفتگي (ميليثانيه) و دامنه (ميكروولت) پاسخ هاي ميانرس شنوايي براي گوش راست و چپ مردان و زنان تك زبانه و دو زبانه و نتايج test-t مقايسه گروه هاي تك زبانه و دو زبانه به تفكيك گوش(74=n) با استفاده از آزمون test-t ،در مقايسه بين نتايج دو جنس تفاوت معني داري بين زن و مرد در هريك از گروه هاي تك زبانه و دوزبانه ديده نشد (جدول 3 ) .

در مقايسه نتايج دو گوش تفاوت معني داري در زمان نهفتگي Na در زنان دوزبانه (0/04=p) و دامنه Pa-Na در مردان تك زبانه ( p=0/009) و دامنه Na-Pa در زنان دو زبانه ( p=0/01) بین گوش چپ و راست ديده شد. در مقايسه بين گروه هاي تك زبانه و دو زبانه به تفكيك گوش، ميانگين دامنه Pa-Na درگوش راست و چپ گروه دو زبانه بيشتر از گروه تك زبانه بود ولي از لحاظ آماري فقط بين مقادير گوش راست تفاوت معني دار داشت (0/04=p) ( نمودار 1 ).

ميانگين دامنه Nb-Pa بين دو گروه تك زبانه و دو زبانه در هر دو گوش تفاوت معنيداري را نشان داد به گونه اي كه اين متغير در گوش راست (0/01=p) و چپ (0/03=p) گروه دوزبانه بيشتر از گروه تك زبانه بود (جدول 2 ،نمودار 2).

ميانگين زمان نهفتگي NbNa,Pa ،گروه دوزبانه در مقايسه با گروه تك زبانه اختلاف معني داري نشان نداد (0/05<P). در بررسي تأثير سطح استفاده جاري از زبان آذري و فارسي بر امواج AMLRs همبستگي مثبت بين ميزان استفاده از زبان آذري و دامنه Na-Pa (p=0/01) (r=0/427 ) و Pa-Nb (p=0/04) (r=0/348) در افراد دو زبانه مشاهده شد؛ به طوريكه هر چه ميزان استفاده از زبان آذري بيشتر بود دامنه AMLRs بيشتري مشاهده مي شد.

* ميانگين دامنه Nb-Pa در گو ش راست گروه دو زبانه بيشتر از گروه تك زبانه بود.
** ميانگين دامنه Nb-Pa درگوش چپ گروه دو زبانه بيشتر از گروه تك زبانه بود.

 

بحث

همانطور كه گفته شد، با توجه به دخالت مناطق ساب كورتيكال به ويژه تالاموس در افراد دوزبانه (17) و از طرف ديگر با توجه به منشأ تالاموكورتيكال امواج AMLRs، هدف اين مطالعه مقايسه پاسخ هاي ميانرس شنوايي در افراد دوزبانه آذري_فارسي و تك زبانه فارسي بود.

امواج AMLRs در اين مطالعه با ثبات مناسبي ثبت شد، ساير محققان نيز چنين نتايجي را در بزرگسالان گزارش كرده اند(9-11). در توافق با مطالعه Ozdamar و Kraus زمان نهفتگي و دامنه امواج AMLRs در 100 % افراد شركت كننده در هر يك ازگروه هاي تك زبانه و دو زبانه قابل شناسايي بود (23).

ميانگين زمان نهفتگي براي Na و Pa در اين مطالعه مشابه يافته هاي (2010) Al-Saif روي 34 كودك 4-11 سال بود (24) ولي در مطالعه حاضر ميانگين زمان نهفتگي موج Nb كمتر و ميانگين دامنه امواج بيشتري نسبت به يافته هاي Al-Saif به دست آمد كه احتمالاً به علت رنج سني پايين شركت كنندگان در مطالعه Al-Saif بود،

در اين سن بلوغ كافي در امواج AMLRs رخ نداده است و باعث تأخير در زمان نهفتگي و كاهش دامنه اين امواج مي شود . در مقايسه بين نتايج دو جنس تفاوت معنيداري بين زن و مرد در هريك از گروه هاي تك زبانه و دوزبانه ديده نشد. در بررسي نقش سمت تحريك و مقايسه نتايج دو گوش تفاوت معني داري در زمان نهفتگي Na در زنان دوزبانه و دامنه  Pa – Na در مردان تك زبانه و دامنه Pa-Na در زنان دو زبانه بين گوش چپ و راست ديده شد در ساير موارد تقاوت معني داري بين دو گوش مشاهده نشد.

اين موارد در توافق با يافته هاي Al-Saif مي باشد كه در آن نيز تفاوت جنسيتي ديده نشد و تفاوت بين گوشي به تفاوت دو سمت نسبت داده شد (24) . به دليل ميزان بالاي تغييرپذيري زمان نهفتگي در امواج AMLRs معمولاً از زمان نهفتگي به عنوان ملاك قطعي در تفسير امواج استفاده نمي شود و از مقادير دامنه به عنوان معيار استفاده مي شود (7).

طبق مطالعه Davis  (1976) افزايش دامنه در يك گوش ميتواند به علت قرارگيري الكترود رفرنس روي ماستويد و جمع آوري فعاليت مايوژنيك باشد.

اين فعاليت مايوژنيك ناشي از عضله پشت گوشي و عضلات گردن مي باشد و رفلكس سونوموتور (reflex sonomotor) ناميده مي شود.

زمان نهفتگي در حدود 12 ميلي ثانيه دارد به همين علت باعث افزايش دامنه در امواج ابتدايي AMLRs مي شود (25) از آنجا كه در مطالعه حاضر نيز الكترود رفرنس در روي ماستويد قرار داشت اين افزايش دامنه احتمالاً مربوط به آرتي فكت عضله پشت گوشي مي باشد و در امواج بعدي اين افزايش دامنه ديده نشد.

بنابراين احتمالاً اختلافات مشاهده شده بين دو گوش در اين تحقيق چندان به لحاظ باليني معنيدار نمي باشد. در مقايسه بين گروههاي تك زبانه و دوزبانه به تفكيك گوش، ميانگين دامنه Pa-Na در گوش راست و چپ گروه دوزبانه بيشتر از گروه تك زبانه بود و از لحاظ آماري هم بين مقادير گوش راست تفاوت معنيدار داشت.

همانطور كه گفته شد شانس تداخل آرتي فكت عضله پشت گوشي به علت زمان نهفتگي كم (12 ميلي ثانيه ) با امواج ابتدايي وجود دارد و شايد ميزاني از افزايش دامنه Pa-Na با محرك كليك كه در هر دو گوش مشاهده شده مربوط به آن باشد.

بخش ديگري از اين افزايش دامنه را ميتوان به قسمت هاي MGB (تالاموس) و كورتكس شنوايي اوليه نسبت داد (26).

كورتكس شنوايي راست و چپ به طور يكسان سازمان بندي شده اند، در پاسخ به اين كه چرا پاسخهاي تحت كورتكس لتراليزه شده هستند ميتوان گفت مكانيسم هاي كنترل
كورتيكوفيوگال نزولي مي توانند روي پردازش اطلاعات در ساقه مغز و سطوح تالاميك اثر گذارند مشخص شده است كه ورودي كورتيكوفيوگال نزولي همان طرفي از دگر طرفي قويتر هستند و اين ميتواند توضيحي براي لتراليزه شدن پاسخه اي ساب كورتيكال باشد (27).

و هم چنين از آنجا كه در نيمكره چپ كه نيمكره غالب زباني است؛ شيار تمپورال فوقاني، شكنج تمپورال مياني، شكنج آنگولار و لوب فرونتال خلفي در تشخيص كلمات نقش فعالي دارند (16). نتايج اين مطالعه بهبودي در پاسخهاي Nb-Pa با محرك كليك در گوش راست دو زبانه ها را نشان داد.

ميانگين دامنه Nb-Pa بين دو گروه تك زبانه و دو زبانه در هر دو گوش تفاوت معنيداري را نشان داد به گونهاي كه اين متغير در گوش راست و چپ گروه دوزبانه بيشتر از گروه تكزبانه بود. در مطالعه (Raghuraj (2004 كه اثر يوگا روي AMLRs با محرك كليك را روي مردان 18-33 ساله بررسي كرد افزايش دامنه Nb مشاهده شد كه وي علت آن را افزايش فعاليت مولدهاي سازنده آن دانست (26).

از آنجا كه احتمال تداخل آرتي فكت عضله پشت گوشي با امواج انتهايي بسيار كم است (26) احتمالاً افزايش دامنه Nb-Pa در گروه دوزبانه نيز به معني فعاليت مؤثر ژنراتورهاي عصبي سازنده آنها است .

اين يافته در توافق با يافته هاي (2012) Krizman و همكاران است كه با استفاده از sounds Auditory Brain stem responses (cABR) روی افراد 16-18 ساله نشان دادند مغز دوزبانه هاي اسپانيايي-انگليسي متحمل تخصصي شدن عصبي زيادي در ساختارهاي كورتكس وساب كورتكس مي شود اين تخصص يافتگي را به محيط زباني پيچيده دوزبانه ها شامل تنوع در واجها، آواها و ساختارهاي گرامري نسبت داد (16).

مولدهاي MLRs نورون هايي در قسمت تالاموكورتيكال مغزند كه زمينه پردازش شنوايي مركزي را فراهم ميكنند (22).

بهبود پاسخهاي MLRs در دوزبانه ها ميتواند نشاندهنده مؤثر بودن بيشتر مناطق ساب كورتكس و مناطق كورتكس شنوايي اوليه (7) باشد. كه مي توان آن را به استفاده متداول افراد از دو زبان و كنترل تداخل دوزبان توسط مناطق زيرقشري، هسته هاي قاعده اي و تالاموس كه در كنترل دو زبان در دو زبانه ها دخالت دارند (17) نسبت داد و افزايش دامنه امواج AMLRs در دو زبانه ها را به فعاليت بيشتر در سطح تالاموكورتيكال اين افراد مربوط دانست (20)

دليل ديگر افزايش دامنه براي امواج AMLRs ،كاهش مهار عملكرد كورتكس توسط مناطق تحت كورتكس توسط گابا مي باشد (7). از آنجا كه در اين مطالعه از محرك كليك استفاده شد مي توان فرض را بر اين گذاشت كه به علت اين كه اين محرك غيرزباني ست و نيازي به كنترل زباني توسط مناطق تحت كورتكس در فرد دوزبانه ندارد ميتواند باعث كاهش مهار و افزايش دامنه شود و در صورت استفاده از محرك گفتاري اين نتيجه عكس مي شود.

تحقيقات بيشتري نياز است تا تأثير محرك گفتار در دو زبان فرد دوزبانه روي AMLRs كه احتمالاً باعث افزايش مهار و كاهش دامنه مي شود را تعيين كند.

در دوزبانه ها بين سطح استفاده جاري از زبان تركي و دامنه Pa-Na و Nb-Pa در در افراد دو زبانه همبستگي مثبت مشاهده شد؛  به طوريكه هر چه ميزان استفاده از زبان آذري بيشتر بود دامنه AMLRs بيشتر مي شد.

با توجه به اين كه زبان رسمي كشور ايران فارسي مي باشد و اين افراد اكنون در اجتماع بيشتر در معرض زبان فارسي مي باشند (جدول 1). وجود همبستگي بين زبان آذري و دامنه ميتواند حاكي از اين باشد كه افزايش استفاده از زبان آذري باعث سوييچ زباني بيشتر در اين افراد در نتيجه افزايش فعاليت تالامو كورتيكال مي شود. دوزبانه ها به علت گوش كردن و صحبت كردن به دو زبان محيط زباني غني اي را تجربه مي كنند كه اين باعث مزيت هايي در سيستم شنوايي و اجرايي در دو زبانه ها نسبت به تك زبانه ها مي شود (16).

 

نتيجه گيري

اين مطالعه بهبودي را در دامنه پاسخ هاي ميانرس شنوايي در افراد دو زبانه كه سطح مهارت بالايي در هر دو زبان دارند و به طور متداول در زندگي روزمره از هر دو زبان استفاده ميكنند را نسبت به تك زبانه ها نشان داد، كه اين امر مي تواند ضرورت نياز به يك نرم مقدماتي در مورد تأثير دو زبانگي بر پاسخ هاي ميانرس شنوايي را پيشنهاد دهد.

 

محدوديت ها

تغييرپذيري زياد در زمان نهفتگي و نبود مقادير نرم و تنوع در مرفولوژي امواج AMLRs را مي توان از جمله محدوديت هاي پزوهش حاضر برشمرد.

 

پيشنهادها

در مطالعه حاضر از افراد دو زبانه آذري _فارسي استفاده شد، بررسي پاسخهاي ميانرس شنوايي در ساير افراد دوزبانه مثل كردي _فارسي يا انگليسي_ فارسي و مقايسه نتايج آن با افراد دوزبانه آذري _فارسي و تك زبانه مي تواند در بررسي اثرات دو زبانگي بر AMLRs مفيد باشد.

 

تشكر و قدرداني

اين مقاله نتيجه طرح تحقيقاتي مصوب دانشگاه علوم پزشكي و خدمات بهداشتي درماني تهران به شماره قرارداد 1391/د/828/260/ است.

 

References

Van Heuven W, Dijkstra T. Language comprehension in the bilingual brain: fMRI and ERP support for
psycholinguistic models. Brain Res Rev 2010 -64(1)104-22

Mohades SG, Struys E, Van Schuerbeek P, Mondt K, Van De Craen P, Luypaert R. DTI revealsstructural
differences in white matter tracts between bilingual and monolingual children. Brain Res 2012-1435-72-80

Onoda RM, Pereira LD, Guilherme A. Temporal Processing and Dichotic Listening in bilingual and non-bilingual
descendants. Braz J Otorhinolaryngol 2006-72(6)-46-737

Fabbro F, Peru A, Skrap M. Language disorders in bilingual patients after thalamic lesions. Journal of
Neurolinguistics 1997-10(4)347-67

Fabbro F, Peru A, Skrap M. Language disorders in bilingual patients after thalamic lesions. Journal of
Neurolinguistics١٩٩٧; ١٠ (۴): 347–67

Fabbro F. The neurolinguistics of bilingualism: An introduction: Psychology Pr;1999

Wahl M, Marzinzik F, Friederici AD, Hahne A, Kupsch A, Schneider G-H, et al. The human thalamus processes
syntactic and semantic language violations. Neuron ٢٠٠٨; ۵٩ (۵):695-707

Hall JW. New handbook of auditory evoked responses.1st ed. Boston: Pearson;2007

Burkard RF, Eggermont JJ, Don M. Auditory evoked potentials: basic principles and clinical application. 1st ed.
Baltimore: Lippincott Williams & Wilkins;2007

Ponton CW, Eggermont JJ, Coupland SG, Winkelaar R. Frequency-specific maturation ofthe eighth nerve and
brain stem auditoryauditory pathway: Evidence from derived auditory brain stem responses (ABRs). J Acoust Soc
Am ١٩٩٢; 91(3): 1576-86

Davis H, Hirsh S, Turpin L. Possible utility of middle latency responses inelectric response audiometry. Adv
Otorhinolaryngol 1983 (31); 208-16.

Kraus N, Ian Smith D, Reed NL, Stein LK, Cartee C. Auditory middle latency responses in children: effects of
age and diagnostic category. Electroencephalogr Clin Neurophysiol ١٩٨۵; ۶٢(۵): 343-51..

Kavanagh K, Lee A, Richard S. Auditory brainstem and middle latency responses. Ann Otol Rhinol Laryngol
Suppl ١٩٨۴; ٩٣ (١٠٨): 1-12 .

Psillas G, Daniilidis J. Low-frequency hearing assessment by middle latency responses in children with Pervasive
developmental disorder. Int J Pediatr Otorhinolaryngol ٢٠٠٣;۶٧ (۶): 613-9.

Purdy SC, Kelly AS, Davies MG. Auditory brainstem response, middle latency response, and late cortical evoked
potentials in children with learning disabilities. J Am Acad Audiol ٢٠٠٢; ١٣(٧): 367-82

Hesse PAS, Gerken GM. Amplitude^intensity functions for auditory middle latency responses in
hearing-impaired subjects. Hearing Research ٢٠٠٢;١۶۶(١): 143-9.

Krizman J, Marian V, Shook A, Skoe E, Kraus N. Subcortical encoding of sound is enhanced in bilinguals and
relates to executive function advantages. Skip to main page content ٢٠١٢;١٠٩(٢٠):٨١-٧٨٧٧ .

Giussani C, Roux F-E, Lubrano V, Gaini S, Bello L. Review of language organisation in bilingual patients: what
can we learn from direct brain mapping? Acta Neurochir (Wien). ٢٠٠٧; ١۴٩(١١): 1109-16..

Richard w. pure ton evaluation. in: katz j, Gabbay WL, Ungerleider DS, editors. Handbook of clinical audiology.
6sted. Baltimore: Williams & Wilkins; 2009. p.82

Perani D, Paulesu E, Galles NS, Dupoux E, Dehaene S, Bettinardi V, et al. The bilingual brain.Proficiency and
age of acquisition of the second language. Brain١٩٩٨;١٢١(١٠): 1841-52.

Festman J, Rodriguez-Fornells A. Individual differences in control of language interference in late bilinguals are
mainly related to general executive abilities. Behav Brain Funct ٢٠١٠; 6(5).

Khateb A, Abutalebi J, Michel CM, Pegna AJ, Lee-Jahnke H, Annoni J-M. Language selection in bilinguals: a
spatio-temporal analysis of electric brain activity. Int J Psychophysiol.٢٠٠٧; ۶۵(٣): 201-13.

.Schochat E, Musiek F, Alonso R, Ogata J. Effect of auditory training on the middle latency response in children with (central) auditory
processing disorder. Braz J Med Biol Res.٢٠١٠; ۴٣-(8)777-85

zdamar z, Kraus N. Auditory middle-latency responses in humans. Audiology

Al-SaifSS, Abdeltawwab MM, Khamis M. Auditory middle latency responses in children with specific language
impairment. Eur Arch Otorhinolaryngol 2010-269 (6)1697-702

Davis H. Principles of electric response audiometry. Ann Otol Rhinol Laryngol. ١٩٧٦;٨٥( Pt ٣ ٣):1-96

Raghuraj P, Telles S. Right uninostril yoga breathing influences ipsilateral components of middle latency auditory
evoked potentials. Neurol Sci.2004-25(5)274-80

Suga N, Gao E, Zhang Y, Ma X, Olsen JF. The corticofugal system for hearing: recent progress. Proc Natl Acad
Sci U S A..2000-97(22)11807-14

Jella SA, Shannahoff-Khalsa DS. The effects of unilateralforced nostril breathing on cognitive performance. Int J
Neurosci.1993-73(1-2)61-8

تایپ و تولید محتوای دیجیتال این مقاله توسط مجله اینترنتی ائل اوبا صورت گرفته است ،

بدین جهت انتشار آن صرفا با ذکر نام نویسندگان این اثر و نام سایت امکانپذیر خواهد بود.