ترجمه کتیبه قلاتگاه آذربایجان

دکتر رحیم آغ بایراق

اورارتو نامی بود که اکدی های سامی زبان‌ برای این تمدن استفاده می کردند

عبریان و به تبع آنها ارمنیها بدون دلیل آرارات دینی را با اورارتوی باستانی مربوط دانسته اند

از اورارتوها هفتاد کتیبه در ایران که فقط در بخش آذربایجان قرار دارند شناسایی شده اند.

و آشوری ها که اسامی را درست تر می نوشتند از لغت “اورو-آتری” برای این تمدن استفاده کرده اند.

آنها اما خود را “بَی.آین.لی”می گفتند که یک اسم تورکی است.

کتیبه قلاتگاه در جنوب اورمیه و شمال “قره سققل” قرار داشت که دو تکه آن قاچاق شده و یک تکه در موزه تهران ( احتمالا در انبار) قرار دارد.

عکس قبل از نابودی است. لازم به ذکر است زبان اورارتویی بصورت کامل شناسایی نشده و دورتر از زبان سومری به زبان تورکی است.

کتاب اورارتو ها و تورکان باستان را از کتابفروشی اختر تهیه کنید.

آوانویسی:

1. Dingir-hal-di-ni u[š-ma-ši-ni]
2. mì-i- nu-ú-[a-še]
3. iš-pu-u-i-ni-hi-n[i-še]
4. i-ni-E-bar-zi-di-bi-du-ni
5. [za]-du-ni-mi-nu-ú-a-i
6. E-bar-zi-di-bi-du-ni-ti-ni
7. É.GAL ši-di-iš-tú-ú-ni
8. ba-a-du-ú-si-i-e
9. Dingir hal-di-ni-ni-al-su-ši-ni
10. mi-i-nu-ú-a-ni
11. iš-pu-ú-i-ni-hi
12. MAN DAN-NU MAN al-su-i-ni
13. MAN KUR bi-a-i-na-a-ú-e
14. a-I[u]-s[i-URU-tu-uš-pa-e-URU]

ترجمه:

(سطور ۱-۵) سپاس از قدرت خالدی، منوآ، پسر ایشپوئینی، او این ساختمان بر زودیبیدونی را ساخت. بر زودیبیدونی منوآ و نام او.

(سطور ۶-۸) او یک قلعه کامل ساخت.

(سطور ۹-۱۴) سپاس از عظمت خالدی من هستم منوآ، پسر ایشپوئینی، پادشاه قدرت، شاه بزرگ، پادشاه بی اایناو، فرمانروای توشپا.

کلمات تطبیقی کتیبه:

خالدینی نی = قالدی نین ( متعلق به ماندگار)
ائ= ائو ( خانه)
ائ قال= ائو قالا( قلعه)
دینگیر=تینگیر( خدای)
اورو= اور ( شهر)
کور= قیر/ کئر ( سرزمین)
دو= دوز( چیدن.دوزلتماق .ساختن)
الوسی= اولوسی( برترینش.فرمانروا)

اسن قالین

منبع: سنگ نوشته های اورارتویی/ قادر ابراهیمی