بابک الترکی در کتاب النبراس فی تاریخ خلفاء بنی عباس

ابن دحیه کلبی متولد 544 قمری، ادیب، زبان شناس، محدث، مورخ و اسلام شناس عرب زبان اسپانیایی است که در قرن 6 هجری در والنسیا متولد شده است.

ابن دحیه در شهر دنیا ( آلیکانته اسپانیا ) به کار قضاوت می پرداخت. او به شهرها و کشورهای مختلفی چون تونس، مصر، عربستان، بغداد، ایران سفر کرده است. او پس از هشتاد و نه سال تحصیل و سیر و سیاحت در قاهره مصر دار فانی را وداع گفت.

از معروفترین کتابهای وی در حوزه شعر و ادب می توان به کتاب ” المطرب من أشعار أهل المغرب‎”  و  در حوزه تاریخ به کتاب “النبراس فی تاریخ خلفاء بنی عباس” اشاره کرد.

اهمیت کتاب تاریخی “النبراس فی تاریخ خلفاء بنی عباس” اشاره به رخدادهای دوره عباسی به ویژه بابک الترکی است.

ابن دحیه در صفحه هشتاد و هشت کتاب حین توصیف رخدادهای عصر محمد بن واثق معروف به “المهتدی” (سال های 255 و 256 قمری) ، فرزند معتصم عباسی، در مورد بابک الترکی (به گفته تاریخ طبری بایکباک، بایکباک طبری و  بابک ابن دحیه مترادف هستند. بایک از ریشه بی، بیگ، بایگ ترکی به معنای فرمانروا و امیر است) می نویسد:

“انی استحیی من الله ان لایکون فی بنی العباس مثل عمر بن عبدالعزیز فی بنی امیه ، فتبرم به بابک الترکی و کان ظلوما غشوما. فامر بقتله المهتدی. و لما قتل هاجت الاتراک و وقع الحرب بینهم و بین المغاربه، فقتل من الفریقین اربعه آلاف، و خرج المهتدی و المصحف فی عنقه و هو یدعو الناس الی نصرته و المغاربه معه و بعض العامه ، فحمل علیهم طیبغا اخو بابک فهزمهم. و مضی المهتدی منهزما و السیف فی یده و قد جرح جرحین حتی دخل دار محمد بن رداد فجمعت الاتراک و هجموا علیه واخذوه اسیرا، و حمله احمد بن خاقان علی دابه فاردف خلفه سائسا بیده خنجر…”

همانا من از پیشگاه خدا شرم دارم که در میان بنی عباس کسی چون عمر بن عبدالعزیز  اموی وجود ندارد و بابک الترکی (به گفته تاریخ طبری بایکباک) از او (محمد بن واثق یا المهتدی پسر معتصم عباسی) شکوه داشت و همانا او ظالم بود. خلیفه المهتدی دستور به قتل بابک داد. وقتی بابک کشته شد، تورک ها برانگیخته شدند و بین المهتدی و ترکان جنگ در گرفت و از هر طرف چهار هزار نفر کشته شد. المهتدی خارج شد و قرآن بر گردن داشت و از مردم یاری و نصرت میخواست. مردم مغرب و سایرین همراه خلیفه المهتدی بودند. طیبغا  برادر بابک  (به گفته تاریخ طبری طغوتیا) بر آنها یورش برد.

نقل از وبلاگ «azarad.blogfa.com»