امپراتوری بحری ؛ حکومت ترکان در مصر، شام ، عراق و شبه جزیره عربستان

امپراتوری بحری سلسله ای از ترکان که در سال های 1250-1517 میلادی در مصر، شام، عراق و شبه جزیره عربستان حکومت می کردند.

مقر: قاهره.

نام آنان به معنی دریاست که نشان‌دهنده خاستگاه آنان است که مربوط به جزیره الروضه در رود نیل و قلعه الروضه در همین جزیره بود.

امپراتوری بحری از نوعی ثبات سیاسی برخوردار بود. آنان غالباً تُرک و از قبایل قبچاق بودند. بحری ها در دوران حکومت خود دو افتخار به‌دست آوردند. آنان در روزگار فروپاشی دستگاه خلافت عباسی، در مقابل دو خطر خارجی از شرق و غرب ایستادند و در عین آنکه خود مصری نبودند، از مصر و شام در مقابل حملات صلیبیان و مغولان محافظت کردند. نبرد عین جالوت که با پیروزی ممالیک بحری بر سپاهیان مغول همراه بود و راه مغولان به سوی نواحی غربی دنیای خلافت اسلامی را سد کرد.

حمله امپراتوری بحری به کنت‌نشین طرابلس از مارس ۱۲۸۹ آغاز شد و تا آوریل همان سال ادامه یافت. این نبرد حادثه‌ای مهم در جریان جنگ‌های صلیبی بود چرا که یکی از ۴ مرکز مهم صلیبیون در اراضی مقدس به شمار می‌رفت. از نبرد نگاره مشهوری باقی مانده است که با عنوان کوچرالی کودکس در دهه ۱۳۳۰ در جنوا به تصویر کشیده شده است.

امپراتوری بحری سپس در سال 1290 میلادی آخرین سنگر صلیبیون در شام (عکا) را ویران کردند.

قاهره به مرکز عمده مبادلات تجاری بین شرق و غرب تبدیل شد و تجارت و به همراه آن اقتصاد این ایالت رونق گرفت. سلطان بارقوق (1399-1382 م.) لشکرکشی‌های موفقیت‌آمیزی را علیه تامرلان رهبری کرد و بار دیگر دولت را سازمان‌دهی کرد.

سلطان بارسبای (1422-1438 م) تلاش کرد تا معاملات تجاری در پادشاهی خود را کنترل کند، اما این روند تأثیر بدی بر حرکت این فعالیت ها داشت. بارسبای سپس لشکرکشی های دریایی موفقی را علیه قبرس آغاز کرد.

از سال 1450 پس از میلاد، امپراتوری بحری کنترل خود را بر فعالیت های تجاری از دست داد. وضعیت اقتصادی دولت شروع به وخامت کرد. سپس با پیشرفت کشورهای دیگر به هزینه خود در زمینه ساخت ماشین آلات جنگی (ترک های عثمانی) موضوع بدتر شد. در سال 1517 میلادی سلطان سلیم اول عثمانی توانست دولت آنها را از بین ببرد. مصر، شام و حجاز به سرزمین های امپراتوری عثمانی ضمیمه شدند.

امپراتوری بحری در دوران حکومت خود به دو دلیل از مشروعیت دینی در جهان اسلام برخوردار بودند:

مالکیت آنها بر اراضی حجاز و حرمین شریفین و سپس میزبانی آنها از خلفای عباسی در قاهره از سال 1260 م.

منبع:

– هنر و معماری اسلامی (اسلام: Kunst und Architektur) اثر مارکوس هاتشتاین

ویکی پدیا