ادیزها

ادیزها از دو شاخه تشكیل شده بودند .به همین جهت است كه در سنگ نبشته ها بعضا به نام دو ادیز خوانده می شوند .

مساكنشان در جوار سرزمین اوغوزان قرار داشت . به همین سبب بعد از جنگی كه در محل توغوبالیق با اوغوزان در گرفت ، تار دوش شاد ( بیلگه خاقان آینده ) در سال 715 م. به همراهی كؤل تگین روبه جانب ادیزها عزیمت كرده و در محل قؤشلاغاق آنها را در شرایط اسفباری مجبور به قبول شكست كرد .

« قوم ادیز در آنجا معدوم شد
= ادیز بودونی آندا اولتی »

( اورخون ص 48 – 50 )

از منابع چینی چنین بر‌ می آید كه جنگ قوشلاغاق در پی شورش ایل تبر ادیز رخ داده است . ایل تبر نیز به دلیل سوء مدیریت قاپقان عصیان كرده است .

پس از شكست قوشلاغاق ، ادیزها كوچ كرده و تابعیت چینی ها را پذیرفتند . فقط پس از انتصاب بیلگه خاقان به فرمانروایی ، مراجعت كرده و تابعیت او را پذیرفتند و مستقیما وابسته به خاقان شدند .

سخن بیلگه خاقان در خصوص حكمرانی فرزندش به دو قوم « توقوز اوغوز » و « ایكی ادیز » در این رابطه است .