نشریه الکترونیکی ائل اوبا

و من آیاته خلق السّموات و الأرض و اختلاف ألسنتکم و ألوانکم إنّ فی ذلک لآیات للعالِمین

معنای نام شهر «باکو»


لینک مطلب : http://eloba.ir/?p=6177

 

پرویز زارع شاهمرسی

نخستین اشاره به نام شهر باکو به منابع سده های 5 تا 8 میلادی باز می گردد. نام اولیه این شهر «باگوان» بوده است.

«باگ» در بسیاری از زبانهای آسیایی به معنای «نور»، «خورشید»، «خدا» و «بزرگ» است. بگفتة مؤرخان و به تأیید باستانشناسان، معابد آتش پرستی در این منطقه و بویژه در قسمت ایچری شهر باکو وجود داشته است. مورخان باستان از جمله موسی خورنی و پژوهشگران معاصر از جمله سن مارتین، وجود ارتباط بین آتش پرستی و نام شهر باکو را تأیید می کنند.

در سال 1191 میلادی شهر شماخی پایتخت دولت شیروانشاهان آذربایجان در اثر زلزله ویران شد و پایتخت به شهر باکو انتقال یافت. در آثار جغرافیدانان مسلمان نام این شهر به صورتهای «باکویه»، «باکوه» و «باکو» ثبت شده است. مثلاً در کتیبه موجود در بنیان منارة مسجد جامع در شهر باکو که حاوی متن فرمان سلطان اولجایتو ایلخانی است، نام این شهر به صورت «بادکویه» آمده است.

از قرن 16 میلادی در آثار کسانی مانند اسکندر منشی، میرزا مهدی خان استر آبادی و محمدحسن خان اعتمادالسلطنه نام این شهر بصورت «بادکوبه» ذکر شده است. این تحریفی در نام این شهر است و معنای فارسی «محل کوبیدن باد» برای این شهر، هیچ مبنای تاریخی ندارد.

در میان نظرات ارائه شده برای معنای نام این شهر، فعلاً نظریه ارتباط با آتش پرستی و معبد با معلومات تاریخی و باستان شناسی همخوانی دارد.

 

parvizshahmarasi@