جمهوری قره‌قالپاقستان منطقه‌ای خودمختار در کشور ازبکستان است. مرکز این جمهوری شهر نوکوس است.
قره‌قالپاقستان در شمال غرب ازبکستان واقع است.
این جمهوری در منطقه پست و حاصلخیز توران واقع شده‌است. از جنوب غربی به بیابان قره‌قوم، از شمال غرب به فلات اوست یورت، از شمال شرق به بیابان قیریل قوم محصور شده‌است.
قسمتی جنوبی دریاچه آرال در خاک این جمهوری بوده و به دلیل خشک و بیابانی بودن و همچنین فصلی بودن رودخانه‌های منتهی به دریاچه بیابانی بنام آرال قوم در این منطقه بوجود آمده‌است.
در سال ۱۹۲۴ منطقه خودمختار قره قالپاق به مرکزیت شهر تورت کول تشکیل شد.
پس از اشغال خوارزم، آمودریا و ترکستان توسط شوروی در ۱۲–۱۹ فوریه ۱۹۲۵ کنگره کشاورزان و کارگران تأسیس گشت
و در ۱۶ فوریه طی مصوبه‌ای منطقه خودمختار قره قالپاقستان به صورت رسمی تأسیس و به جمهوری سوسیالیستی قزاقستان ملحق شد.
شوروی اداره این منطقه را از قزاقستان به مسکو واگذار و در ۲۰ مارس ۱۹۳۲ این منطقه را به جمهوری خودمختار ارتقاء داد.
سال ۱۹۳۳ شهر نوکوس به پایتختی انتخاب گشت. در سال ۱۹۳۶ به خاک جمهوری سوسیالیستی ازبکستان ضمیمه شد.
در ۱۴ دسامبر ۱۹۹۰ نمایندگان مجلس محلی قانون حق حاکمیت ملی را تصویب نموده و در ۹ ژانویه ۱۹۹۲ از جمهوری خودمختار به جمهوری قره قالپاقستان تغییر نام داد.
بعضی دانشمندان جمهوری قالپاقستان را بانک و منبع عظیم ذخائر باستان‌شناسی لقب داده‌اند. دراین منطقه بیش از ۳۰۰ سایت باستان‌شناسی از دوران باستان و قرون وسطی خوارزم را تشکیل می‌دهد.
این جمهوری پرچم، نمادهای ملی، سرود، قانون اساسی و دولت خود را دارد. رئیس‌جمهور این منطقه رئیس شورای عالی و مجلس این جمهوری است.
رئیس دولت، رئیس شورای وزیران جمهوری قره قالپاقستان است. جمهوری قره قالپاقستان حق جدایی از ازبکستان را طی یک همه‌پرسی مردمی را دارد.
پول ملی این کشور، ارز رایج کشور ازبکستان است.
مطالب جالب
بلدیه تهران
نخستین شهردار تهران
آیا در تخت جمشید کپی آثار دیگر ملل وجود دارد؟