نشریه الکترونیکی ائل اوبا

و من آیاته خلق السّموات و الأرض و اختلاف ألسنتکم و ألوانکم إنّ فی ذلک لآیات للعالِمین

آشنایی با صنایع دستی استان لرستان


لینک مطلب : http://eloba.ir/?p=6051

صنایع دستی هر قوم و ملتی، معرف ذوق و خلاقیت های آنان در پاسخ به ضرورت های مادی و معنوی در مرحله مشخصی از گسترش تاریخی است. انسان ها با توجه به خصوصیات فردی و نوع نیازهایشان، همواره در ستیزی دائمی با طبیعت به سر برده و با فعال نمودن ذوق و اندیشه و احساس، در صدد تغییر دادن و تصرف در ساخت طبیعت برآمده اند تا به جبران کمبودها و هر آنچه هستی آنها را از داشتن آن محروم کرده دست یابند. صنایع دستی تجلی ویژگی های فرهنگی و مظهر تمدن انسان های هر جامعه در گذر تاریخ است. در استان لرستان صنایع دستی ثمره دست هایی است که عشق را از قلب خود جاری ساخته و با انگشتان خود آن را بر تار و پود گلیم و جاجیم نمود داده اند و یا با تلنگرهای چکش آن را حک می کنند.

قالی لری - بروجرد
قالی لری – بروجرد

از نظر اجتماعی و فرهنگی، صنایع دستی لرستان با توجه به پیشینه تاریخی غنی و تنوع قومیت ها، در سه نوع متمایز عشایری، روستایی و شهری شکل گرفته اند. بیشتر تولیدات صنایع دستی عشایری به مصرف خانوار می رسد و کمتر به بازار عرضه می شود. انواع صنایع دستی عشایر لرستان عبارت اند از: سیاه چادر، قالی و گلیم، هور، هور اسبو. صنایع دستی روستایی را قالی، گلیم،

جاجیم – تولید روستاهای الیگودرز

صنایع دستی لرستان همواره مجالی برای بروز ذوق و سلیقه لرستانی ها در ادوار تاریخ بوده است. از زمانی که گلیم ها و جاجیم های بافته شده دست زنان لر، زیبنده نمایشگاه های بین المللی شد و یا شاید از دورتر و هنگامی که اولین سماور ورشویی ایران به دست اساتید مجرب در بروجرد ساخته شد و یا شاید حتی قبل تر از آن هنگامی که زیور آلات مفرغی آذین بخش گیسوان زنان لر بود، اوج هنرمندی این مردمان جهانیان را شگفت زده کرده بود.

جدول رشته های صنایع دستی رایج و فعال – بومی و خاص استان – غیر بومی – منسوخ شده – درحال منسوخ شدن – در حال آموزش استان لرستان:

 

 

ردیف وضعیت رشته نام رشته تعداد
1 رایج و فعال گلیم بافی – فرش بافی – جاجیم بافی – منبت چوب – ماشته بافی – مشبک چوب – معرق چوب – صنایع دستی تکمیلی و تلفیقی – مشبک فلز – تذهیب – طراحی سنتی – نقاشی ایرانی (مینیاتور) – سفالگری – قلاب بافی – مکرومه بافی – خراطی چوب – عروسک محلی – ورشو سازی – قلمزنی – خوشنویسی – گیوه دوزی – نقاشی روی شیشه – آجیده بافی – ساز سازی – مسگری – شمع سازی – گلهای تزئینی –  هویه کاری روی پارچه – تابلوهای سه بعدی – حجاری سنگ – سراجی سنتی – احجام سنتی فلزی – پیکره های چوبی – محرق (ساقه گندم) – گبه بافی – رنگرزی سنتی – تراش سنگهای نیمه قیمتی – قفل سازی – چاقو سازی – البسه محلی – نمد مالی – سرامیک – سرمه دوزی – قلاب بافی – نقاشی روی پارچه – نوار بافی – خاتم کاری – خوشنویسی روی چوب – چهل تیکه دوزی – آیینه کاری – طلا سازی – قاب سازی – سنگ کاری (تزئینات روی سفال) 53
2 بومی جاجیم بافی – گلیم بافی – ماشته بافی – ورشو سازی – گیوه دوزی – قلمزنی – آجیده بافی – چیت بافی – نمد مالی – حجاری سنگ – البسه محلی – خراطی چوب – رنگرزی سنتی – فرش بافی – چهل تیکه دوزی – حرمی بافی – مسگری – چوغابافی – چلنگری 19
3 غیر بومی فعال معرق چوب – مکرومه بافی – مشبک چوب – مصنوعات تکمیلی  و تلفیقی – سرامیک – هویه کاری روی پارچه – گلهای تزئینی – محرق – گبه بافی – قلاب بافی – سرمه دوزی – نقاشی روی شیشه – مشبک فلز – عروسک محلی – خاتم کاری – خوشنویسی روی چوب – نقاشی روی پارچه 18
4 منسوخ شده زیور آلات سنتی – پلاس بافی – زیلو بافی – خر مهره سازی – پارچه قلمکار (چیت سازی) – پای پوشهای سنتی – دواتگری 7
5 صنایع دستی عشایری رایج سیاه چادر بافی – نمکدان دوزی – هوراسبان – جل دوزی – سبد بافی – ریسمان بافی 6
6 در حال منسوخ شدن قفل سازی – چاقو سازی – مسگری – حصیر بافی – سبد بافی – سفره بافی – سراجی سنتی – گره و کاربندی – صنایع دستی عشایری – حرمی بافی 10
7 در حال آموزش در مراکز آموزشی سفالگری – خوشنویسی – تذهیب – طراحی سنتی – هندسه و نقوش اسلامی – منبت چوب – نوار بافی – معرق چوب – مشبک فلز – ماشته بافی – گلیم بافی – ورشو سازی – ساز سازی – نمد مالی -قلمزنی – پیکره تراشی – تراش سنگهای نیمه قیمتی – گیوه دوزی – مشبک چوب – خراطی چوب – قفل سازی 21

 

 پیشینه ی صنایع دستی لرستان

 

پیشینه کهن لرستان با پیدایش و شکل گیری بسیاری از صنایع دستی که هنوز برخی از آنها همراه با تغییراتی چند، ساخته و پرداخته می شوند، پیوندی ناگسستنی داردو نخستین این صنایع را می توان به ابتدایی ترین دست ساخته های سنگی مکشوفه از غارهای مسکونی پیش از تاریخ کُنجی، یافته و پاسنگر خرم آباد که در حدود 40-35 هزار سال پیش توسط ساکنان آن تولید شده اند مربوط دانست. هر چند که ابزارهای بدست آمده بسیار ابتدایی و عاری از ویژگی های هنری اند اما در سیر تحولات به وجود آمدنشان دارای تنوع بسیاراند. از صنایع دستی که قدمی دیرین دارد صنعت سفالگری لرستان است. ظروف سفالی که اغلب توسط زنان ساخته می شده اند قدمت آنها را مربوط به هزاره 7-8 پیش از میلاد می دانند. گذشته از آنکه این ظروف را معمولا برای استفاده های متفاوتی می ساختند، بر روی بسیاری از آنها نقش هایی دیده می شود که حاکی از احساسات و تفکرات درونی سازندگان آنها نسبت به دنیای پیرامونشان بوده است. این تصاویر معمولا گیاهی، هندسی، حیوانی بوده است که با ظرافت و دقتی هنرمندانه بر روی این ظروف ترسیم شده است. تکه سفالینه های بدست آمده از تپه ها و محوطه های باستانی به ویژه باغ نو و ماسور خرم آباد تنوعی از این نقوش هندسی را به نمایش گذاشته اند.

لیست فروشگاه های صنایع دستی استان لرستان

لیست فروشگاه های صنایع دستی

 

ردیف نام فروشگاه رشته آدرس تلفن
1 گالری شایان انواع محصولات صنایع دستی لرستان خرم آباد – خیابان انقلاب – روبروی بازارچه طیب – خیابان ستار خان – پلاک 86 066-33214912

09125308891

2 شرکت تعاونی لری دوخت شقایق البسه محلی خرم آباد – خیابان شهدای شرقی – جنب پاساژ تیراژه – فروشگاه صنایع دستی تعارفی 066-33333633
09379604546
3 فروشگاه میناگر ورشو سازی بروجرد –  خیابان شهداء – مابین چهارراه حافظ و میدان شهداء – پلاک 533 – فروشگاه میناگر 09161620490
4 فروشگاه میناگر ورشو سازی بروجرد – انتهای خیابان تختی – هتل زاگرس – غرفه ورشو فروشی میناگر 09161620490
5 صنایع دستی حجت (حجت اله فراشی) قفل سازی – ورشوسازی بروجرد – میدان صفا – خیابان شریعتی – جنب مسجد دوخواهران – پلاک 237 09167175525

09336705525

6 شرکت تعاونی شکارگاه زاگرس لرستان گلیم، گبه و قالی بروجرد – خیابان وحدت – روبروی زورخانه – پلاک 130 09167075970
09163990376
7 فروشگاه مقدم نمد بروجرد – میدان جعفری – خیابان 12 متری – کوچه کوشش – بازار نمدمالها – کارگاه نمدمالی مقدم 09168680040
09169684806
8 شرکت تعاونی آبگینه ارغوان زاگرس نقاشی روی شیشه بروجرد – میدان سپاه – ابتدای بلوار امام خمینی – پاساژ یدک خودرو – فروشگاه حبیبی 066-42620086
09131147634
9 شرکت تعاونی هخامنش مهد تمدن قلم زنی بروجرد – خیابان سعدی – کوچه شهید چکشی – کارگاه قلمزنی هخامنش مهد تمدن 09166624823
10 فروشگاه روستایی مسگری بروجرد – خیابان جعفری – انتهای بازار مسگرها – پلاک 126 – مسگری روستایی 09166627618
11 صنایع دستی ماندگار بروجرد – انتهای خیابان فاطمی – نبش خیابان اوستا – جنب حسینیه – صنایع دستی ماندگار 066-42536554
09123430472
12 تعاونی هنرمندان و صنعتگران بخش صنایع دستی شهرستان دورود انواع تولیدات صنایع دستی دورود – خیابان امام – جنب پل وحدت – پاساژ پاسارگاد – طبقه دوم – فروشگاه تعاونی صنایع دستی 066-43214816
0916962230

 

میراث لرستان