نشریه الکترونیکی ائل اوبا

و من آیاته خلق السّموات و الأرض و اختلاف ألسنتکم و ألوانکم إنّ فی ذلک لآیات للعالِمین

کاخ باغچه‌ جیق ماکو بنایی از عصر مظفرالدین شاه – آذربایجان غربی


لینک مطلب : http://eloba.ir/?p=2996

سمیه نیک‌زاد

باغچه‌جیق یا کاخ سردار، بنایی است ساخته شده از خشت خام، با سقف چوبی و دیوارهایی با نقاشی‌ها و گچ‌بری‌های زیبا که به وسیله انواع لوسترهای نفتی، شمعی و کریستالی روشن می‌شده است.

این کاخ‌موزه که یکی از شاهکارهای معماری دوره قاجار است دارای قدمتی 130 ساله بوده و به امر تیمورپاشاخان حاکم شهر ماکو، در میان باغی به مساحت 11 هکتار و در طول 10 سال بنا نهاده شده است.

این بنا که قدمت آن به عصر مظفرالدین شاه می‌رسد در دو طبقه بنا شده، طبقه همکف، یا قسمت عمومی این بنا توسط حاکم ماکو و طبقه بالای آن توسط فرزند وی مرتضی قلی‌خان، سردار ماکو برای سکونت خود و خانواده‌اش ساخته شده است.

ورودی اول این قصر که توسط معمار ایرانی و به سبک معماری دوره قاجار، ساخته شده شامل نقاشی‌های متنوعی ازجمله گل‌بوته‌ها، حیوانات، میوه‌ها، طبیعت و سفره‌های غذای ایرانی و فرنگی است.

ورودی دوم نیز توسط معمار روس و با تلفیقی از معماری تزاری روسی و قاجار طرح‌ریزی شده است.

از نکات قابل توجه در این عمارت، وجود پنجره‌‌های دوجداره بی‌نظیر است که شیشه‌های رنگی آنها خاصیت حشره‌کشی داشته و با تبدیل نور خورشید به نور ماوراء بنفش سبب فراری دادن حشرات می‌شوند وجالب است بدانیدکه این شیشه‌ها ساخت دست هنرمندان ایرانی دوره قاجار است.

این عمارت دارای شومینه‌های دیواری بسیار زیبایی است که حاشیه برخی از آنها منقش به نقش‌های گل و بوته و حاشیه بعضی دیگر با سنگتراشی‌ها و گچبری‌های هنرمندانه‌ای آزین شده است از این شومینه‌‌ها، در تابستان به عنوان تهویه و در زمستان به عنوان بخاری استفاده می‌شده است.

حوضخانه، یا تالار آیینه، زیباترین و چشم‌نوازترین بخش این کاخ موزه است که محل برگزاری جشن‌ها و مراسمات مختلف بوده و هنگامی‌که درب‌ها و پنجره‌های این قسمت از کاخ باز می‌شود انعکاس نور خورشید در آینه‌کاری‌های این تالار، به همراه صدای شرشر آبی که از فواره وسط حوض به گوش می‌رسد فضای دلنشین و آرامش‌بخشی را پدید می‌آورد.

درکاخ باغچه‌جوق شما می‌توانید تصویر خود را در آیینه‌های منحصر به فرد و بسیار با ارزشی تماشا کنیدکه هیچ جیوه یا نقره‌ای آن را پوشش نداده، بلکه سطح صیقلی آن مربوط به سنگ خاصی است که با مهارت صیقل خورده و سطح آن به قدری صاف است که تصویر منعکس شده در آن هیچ‌گونه موج و اعوجاجی ندارد.

اگر در طبقه دوم این کاخ موزه به دیوارها دقت کنید گلهای طبیعی خشک شده‌ای را می بینید که در داخل دیوار و درون محفظه‌های شیشه‌ای قرار گرفته‌اند، قدمت این گل‌ها نیز به اندازه خود بنای کاخ است.

هرکدام از اتاق‌های این بنا بر اساس رنگ آن اتاق، نامگذاری شده است برای مثال اتاق سفید که تالار عام بوده و  اتاق سبز که اتاق نهارخوری است و البته بیشتر اثاثیه این عمارت توسط پادشاهان کشورهای روسیه، اتریش، لهستان و فرانسه به سردار ماکو اهدا شده‌اند.

علاوه بر موارد گفته شده، وجود در و پنجره‌های دوجداره، طراحی روی شیشه‌ها و حاشیه چوبی پنجره‌ها و طاق نماهای رومی نیز از دیگر موارد قابل ذکر این بناست.

این کاخ موزه در سال 1353 توسط دولت خریداری شد و پس از مرمت جزئی، شامل تعویض بعضی پارچه‌ها و مقداری سفید‌کاری، به موزه تبدیل شده است و تمام نقاشی‌ها و کاغذ دیواری‌های آن مربوط به دوره قاجار است.

هم اکنون، بیشترین مسافران خارجی که از این کاخ‌موزه دیدن می‌کنند مربوط به کشورهای فرانسه، آذربایجان، ترکیه هستند.

سمیه نیک‌زاد ، خبرگزاری تسنیم