نشریه الکترونیکی ائل اوبا

و من آیاته خلق السّموات و الأرض و اختلاف ألسنتکم و ألوانکم إنّ فی ذلک لآیات للعالِمین

پیرامون قوم تالش ؛ مذهب ، سکونتگاه و طوایف


لینک مطلب : http://eloba.ir/?p=5918

تلخيص معصومه ابراهيمي از مقاله قوم تالش، دانشنامه جهان اسلام

تالش، گروهي قومي، ساكن در منطقه‌اي در مغرب و شمال غربي گيلان، بين كوه‌هاي تالش و درياي خزر است.

سكونت تالش‌ها در سرزمين كادوسيان و كاسپيان سبب شده است كه برخي تالش‌ها را بازماندگان كادوسي بدانند.1 نام كادوسياني / كادوسيان در اواخر عصر ساساني به طيلسان تغيير كرد و برخي طيلسان را معرب تالشان دانسته‌اند.2

برخي به سبب تشابه نام اين قوم با نام امير تالش بن حسن نوادة امير چوپان مغول براي تالش‌ها منشاء تركي قائل شده‌اند.3 برخي نيز تالش‌ها را ايراني و آريايي تبار مي‌دانند. به ويژه اين كه گويش تالشي از گروه زبان‌هاي ايراني شمال غربي است و نشانه‌هاي بسياري از اوستايي و فارسي باستان و ميانه در آن ديده مي‌شود.4

تالش‌ها در گذشته از اقوام كوه‌نشين گيلان بوده‌اند و به تدريج در دشت‌ها مستقر شده‌اند.5 سرزمين قوم تالش نوار نسبتاً باريكي مركب از دو قسمت كوهستاني و جلگه‌اي است كه از شمال به جنوب گسترده مي‌شود. شمال آن به خط فرضي ميان قسمت سفلاي رود كُر و مصب‌رود مرزي بالهارود در دشت مغان جمهوري آذربايجان و جنوب آن به مغرب دشت خزر و استان اردبيل متصل است.6

مهم‌ترين مناطق تالش‌نشين عبارتند از: مغان، اجارود، لنكران، آستارا، كرگانرود و… .7

برخي طوايف تالش عبارتند از دِلاغَردِه، آقاجاني، مشايخ، خاشابري و تيره‌هاي شيرازي و بوداغ و… كه در روستاهاي سرزمين تالش پراكنده‌اند.8

دامداري از مشاغل اصلي تالش‌هاست. كشاورزان تالشي نيز به كشت برنج در جلگه‌هاي اين سرزمين مي‌پردازند.9

تالش‌ها شيعه دوازده امامي هستند. بعضي از آن‌ها نيز سني شافعی اند.10

 

مآخذ:

  1. دياكونوف، ايگور ميخائيلوويچ. تاريخ ماد. ترجمة كريم كشاورز. تهران: 1357، ص 82.

  2. كسروي، احمد. كاروند كسروي. به كوشش يحيي ذكاء، تهران: 1352، ص 424.

  3. خودزكو، الكساندر. سرزمين گيلان. ترجمة سيروس سهامي، تهران: 1354، ص 78.

  4. اورانسكي، يوسيف ميخائيلوويچ. مقدمة فقه‌اللغة ايراني. ترجمة كريم كشاورز، تهران: 1358، 330-334؛ نيكيتين، ب. ايراني كه من شناخته‌ام. ترجمة علي‌محمد فره‌وشي، تهران: 1329، ص 102.

  5. بازن، مارسل و كريستيان برومبرژه. گيلان و آذربايجان شرقي: نقشه‌ها و اسناد مردم‌شناسي. ترجمة مظفر امين فرشچيان، تهران: 1356، ج 2، ص 57.

  6. اوبن. اوژن. ايران امروز، 1907-1906: سفرنامه و بررسي‌هاي سفير فرانسه، در ايران. ترجمة علي‌اصغر سعيدي، تهران: 1362، ص 143؛ بازن. همان. ج 2، ص 73.

  7. رابينو، يا سنت لويي. ولايات دارالمرز ايران: گيلان. ترجمة جعفر خمامي‌زاده، رشت: 1365، ص 21، 182، 218، 233.

  8. برادگاهي، سعيدعلي. «جواهرنامة لنكران»، چهار رساله در زمينة تاريخ و جغرافياي تالش. به كوشش علي عبدلي، رشت: 1378، ص 45؛ بازن. همان. ج 2، ص 191، 199؛ رابينو. همان. ص 120، 218.

  9. نيكيتين. همانجا.

  10. برادگاهي، سعيدعلي. همان. ص 36، 46؛ بازن. همان. ج 2، ص 199-200، 208؛ رابينو. همان. ص 100، 112، 120، 138.