نشریه الکترونیکی ائل اوبا

و من آیاته خلق السّموات و الأرض و اختلاف ألسنتکم و ألوانکم إنّ فی ذلک لآیات للعالِمین

محوطه سوغانلو پیرانشهر مکان استقرار اشکانیان بوده است


لینک مطلب : http://eloba.ir/?p=5452

سرپرست هیئت باستان‌شناسی سومین فصل کاوش نجات‌بخشی محوطه سوغانلو چهار گفت : «محوطه سوغانلو چهار از مهمترین استقرارگاه‌های دوره اشکانی در حوضه آبگیر سد کانی‌سیب پیرانشهر است که در یک دره میان‌کوهی باریک و بر روی بلندی‌های طبیعی واقع شده است.»

 

سوغانلو پیرانشهر

 

به‌گزارش ائل اوبا به نقل از خبرگزاری میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری ، افراسیاب گراوند با اعلام این مطلب اظهار کرد: «این دره به‌دلیل وجود رودخانه زاب کوچک، استعداد و توانمندی کشاورزی و خاک حاصل‌خیز، شرایط زیست‌محیطی مناسبی را برای انسان‌­های یکجانشین و تولیدکننده غذا از دوران پیش از تاریخ تا عصر حاضر فراهم کرده است.»

او افزود: «از سوی دیگر این دره با داشتن مراتع و چراگاه­‌های وسیع همواره شرایط مناسب را برای گروه­‌های کوچ‌رو و چراگرد فراهم‌ساخته و حضور محوطه‌های متعدد در نزدیکی این رودخانه و نیز روستاهای امروزی، دلیلی بر این ادعا است.»

سرپرست هیئت باستان‌شناسی سومین فصل کاوش نجات‌بخشی محوطه سوغانلو چهار عنوان کرد: «سومین فصل کاوش در این محوطه با صدور مجوز از پژوهشگاه میراث‌فرهنگی و گردشگری به‌منظور پی‌گردی سازه‌های معماری به دست آمده از فصول گذشته در حال انجام است.»

او تصریح کرد: «نتایج حاصله و یافته‌‌های معماری به‌دست آمده از کاوش‌ها، نشان از اهمیت این محوطه در ادوار پیشین دارد، بر اساس آثار معماری به‌دست آمده می‌توان گفت که این محوطه باستانی در دو دوره زمانی مورد استقرار و استفاده قرار گرفته است.»

گراوند خاطرنشان کرد: «محوطه مذکور در دوره اول استقرار خود، دارای ساختارهای معماری سنگ‌چین بزرگ با فضاهای متعدد معماری بوده که در دوره‌های بعد به‌عنوان گورستان مورد استفاده قرار گرفته است.»

او گفت: «تدفین‌های به‌دست آمده از کاوش، دارای ویژگی­‌های مشترک و تمامی آن‌ها از ساختار معماری مشابهی برخوردار هستند و تماماً در یک جهت و با اندکی اختلاف به صورت شرقی‌ـ‌غربی قرار گرفته‌اند.»

سرپرست هیئت باستان‌شناسی سومین فصل کاوش نجات‌بخشی محوطه سوغانلو چهار خاطرنشان کرد: «ساختار این گورها با توجه به شواهد موجود به‌صورت چاله‌ای است  به‌نحوی که چاله مورد نظر برای تتدفین یک فرد، به عمق ۴۰ تا ۵۰ سانتی‌متر حفر شده و جسد داخل آن قرار گرفته است.»

او اضافه کرد: «اجساد داخل این گورها همگی به پهلوی راست (رو به سمت جنوب) قرار گرفته و دست‌ها در کنار هم جمع شده‌اند، بر روی گورها چندین تخته سنگ و لاشه سنگ در یک ردیف چیده شده است.»

گراوند گفت: «از نکات قابل توجه در این تدفین‌ها گذاشتن یک قطعه آجر سالم مربع‌شکل به ابعاد ۵ در ۲۱ در ۲۱ سانتی‌متر یا حداقل تکه‌ای از یک آجر بر روی قبرها است، از هیچ یک از این گورها یافته‌های فرهنگی شناسایی نشد ولی با توجه به شواهد فوق، می­‌توان اطمینان حاصل کرد که این تدفین‌ها متعلق به دوره اسلامی هستند.»

او اظهار کرد: «ساختارهای کاوش‌شده ترانشه، معمولاً با قلوه‌سنگ‌های رودخانه‌ای و لاشه‌سنگ‌های شیستی ساخته شده‌اند و اکثریت قریب به اتفاق آن‌ها دیوارهایی سنگی گوناگون هستند.»

سرپرست هیئت باستان‌شناسی سومین فصل کاوش نجات‌بخشی محوطه سوغانلو چهار افزود: «این دیوارها عموماً ۸۰ سانتی‌متر پهنا دارد که متشکل از سه ردیف سنگ، (جداره داخلی و خارجی دیوار را با قلوه­‌سنگها و قطعه‌­سنگ‌های کف رودخانه‌ای و در ردیف میانی آن را با خرده‌سنگ و سنگ‌های چرت پر کرده‌اند)، در هر رج هستند و یک تا سه‌رج به ارتفاع ۲۰ تا ۵۰ سانتی‌متر از آن‌ها باقی مانده است.»

او عنوان کرد: «ملاط مورد استفاده در ساخت دیوارها، گل بوده و فاقد هرگونه اندودی بر روی سطوح پیرامونی خود هستند، همه دیوارها و ساختارهای کاوش شده دارای قفل و بست بوده و دیوارهایی که در قسمت شرقی ترانشه و در بخش شیب‌دار و پرتگاه محوطه قرار گرفته‌اند، برای استحکام بنا، دارای پشتبند بوده که تقریباً در فواصل بین ۱۸۰ تا ۲۲۰ سانتی‌متر از هم تکرار شده‌اند.»

گراوند بیان کرد: «این پشت‌بندها مانند دیوار دارای ۸۰ سانتی‌متر پهنا و طول آن‌ها بین ۶۰ تا ۹۰ سانتی‌متر متغیر است.»

او تصریح کرد: «از کاوش‌های این محوطه باستانی در مجموع هشت فضای معماری شناسایی شده است، فضاهای کاوش شده به صورت راست­‌گوشه با پلان مربع یا مستطیل هستند که به واسطه دیوار­های سنگی یک تا چند رجی و سه ردیفه از یکدیگر جدا شده‌اند.»

سرپرست هیئت باستان‌شناسی سومین فصل کاوش نجات‌بخشی محوطه سوغانلو چهار گفت: «این فضاها دارای ورودی‌هایی به عرض ۸۰ تا ۱۱۰ سانتی‌متر هستند و معمولاً با لایه‌­های فرسایشی پر شده‌­اند و بر مبنای گاه‌نگاری مواد فرهنگی به‌ویژه سفالینه‌ها و لایه­‌های کاوش‌شده در ترانشه، در مجموع همه فضاهای شناسایی شده متعلق به یک دوره استقراری یعنی اشکانی، هستند.»