نشریه الکترونیکی ائل اوبا

و من آیاته خلق السّموات و الأرض و اختلاف ألسنتکم و ألوانکم إنّ فی ذلک لآیات للعالِمین

باورهای مردم آذربایجان در مورد قوراقلیق (خشکسالی)


لینک مطلب : http://eloba.ir/?p=2860

قوراقلیق

ائل اوبا – برک قوراقليق كئچیب اؤزون زمان یاغیش یاغمایاندا تاخيل لا اوتون قوراق ليق دان یانماسینی گؤره ن انسانلار قوربان کسمک کیمی پیسلیگی قؤوان ایش لر گؤرورمیشلر.

بونونلا باغلى اولاراق كئچمیش اینام لارين قاليق لاری اؤزون زمان خلق یاشاییشی لا عادت لری ایچه ریسینده یاشامیشدیر.

بونلاردان بیر نئچه سینی آشاغیدا وئریریک :

١- انسانلار ياغيش لا قوراق لیغی هاوا ایله بؤلودلاردان تانير لار. لاب تئزدن افق ده قیرمیزی بولود گوندوز ایسه گؤیده قارا بولودون اولماسی یاغیشین ياغاجاغی نین ایزی ساییلمیش دیر.

۲- دئییلدیگینه گؤره ، آی چیخاندا یان لاری (قولاق لاری) اوزون اولارسا ، قوراقلیق، گوده ک اولورسا یاغین لیق کئچه جک دیر.

۳– اوچ آی پاییزلا يازين ایلک ایکی آیی یاغین لیق کئچرسه محصول بول اولار. بو یاغیش لارا وقت لی یاغیشیلا برکت گتیره ن یاغیش دئیرلر.

۴– یاغیش یاغدیرماق اوچون آشاغیداکی ایش لری گؤره رمیش لر :

– گول له ایله اولموش کیمسه نین قبرین ده ن داش ، توپراق، گؤتوروب سؤيا سالارمیش لار. بئله بیلرمیش لر کی گول له ایله یارالانمیش آدامین اوره گی یانیق لی اولار ائله بونا گؤره اونو سويوتماق اوچون گؤیده رحمه گلیب یاغیش ياغار.

– آناسی، قیزی و اؤزو دول اولان بیر آروادین اوجاق داشینی اوغورلايب سويا سالارديلار.

– توخوملوق بوغدادان هه دیک بیشیره ر، ساجدا قوورار.

– شنه قبر دهن داش گؤتوروب ساجدا قیزدیراردیلار.

– دئیردیلر توسباغانی آیاغیندان آسسان یاغیش یاغار.

– باشینا جیندیر پالاز آنان بیر کیمسه نین اوستونه سؤ چیله یردیلر.

– بالتانی آغزی یوخاری قویارديلار.

۵- یاغیش دان سونرا گؤروشن قوس قوزح «قاری ننه ایشی = گؤی قورشاغی» افسانه لره گؤره ، فاطما آنانین «ع» حناسی دیر.

ائله بيل بؤ حنانين هرتئلی بیر بویادا دیر. دنیادا اولان بوتون رنگ لر بو حنادان گؤتورولموش دور .

یاغیش دان سونرا گؤی قورشاغی گؤروننده تورک لر :(قیرمیزی منیم دیر) دئیردیلر.

خشکسالی

موقعی که نبود باران طول می کشید، در آذربایجان کسانی که شاهد سوختن محصول و علف می شدند به کارهای دفع کننده شر چون قربانی کردن دست می زدند.

آثار باقیمانده از این نوع اعتقادات و تصورات قدیم زمان درازی در زندگی و عادات مردم زنده بوده است.

چند نمونه از اینگونه باورها در زیر ارائه میشود:

۱- انسان ها باران و خشک سالی را با ابرها می سنجیدند. وجود ابر قرمز در افق به هنگام صبح زود و ابر سیاه در آسمان در طول روز علامت باریدن باران می باشد.

۲- چنانکه گویند موقع طلوع اگر گوش های هلال ماه بلند باشد آن ماه خشکی و اگر کوتاه باشد آن ماه بارانی می گذرد.

٣- سه ماه فصل پائیز و دو ماه اول بهار اگر بارانی باشد محصول فراوان می شود. به این باران ها باران به موقع و باران برکت آور می گویند.

۴- برای بارانیدن باران موارد زیر را انجام می دادند

– از گور کسی که با گلوله مرده ، سنگ باخاک برداشته به آب میانداختند. زیرا اعتقاد داشتند که دل فرد زخمی با گلوله ، عطش می شود و برای خنک کردن آن آسمان نیز برحم می آید و باران می بارد.

– سنگ اجاق زنی را که خود ، دختر و مادرش بیوه بوده دزدیده به آب می انداختند.

– گندم بذر را در آب پخته روی ساج تاب می دادند.

– از قبر نمناک خاک برداشته روی ساج حرارت می دادند.

– می گفتند اگر لاک پشت را از پایش آویزان کنی باران میبارد.

– روی سر کسی که گلیم کهنه انداخته آب می پاشیدند.

– تبر را از لبه به طرف بالا قرار میداند.

۵- رنگین کمان بعد از باران بنا به افسانه ها حنای مادر فاطمه «ع» است . گویا هر تار این حنا یک رنگ دارد. تمام رنگ های موجود در دنیا از این رنگین کمان برداشته شده است. بعد از باران وقتی که رنگین کمان دیده می شود ترک ها (سرخی مال من است) می گویند.

قایناق : آذربایجان آغیز ادبیاتی – تالیف محمد اشراقی